Cevap: E

Cevap: A

Cevap: D

📘 Soru Konusu: Bu soru, sperm ve yumurta hücrelerinin ortak özellikleri üzerine odaklanır. Gametlerin (eşey hücreleri) nasıl oluştuğu ve hangi yapısal özelliklere sahip olduklarıyla ilgilidir.

🧠 Soru Tipi: Bilgi sorusu + karşılaştırma Öğrenciden sperm ve yumurta hücrelerini karşılaştırarak ortak olan özellikleri ayırt etmesi beklenmektedir.

🔍 Ortak Özellik Analizi:

I. n kromozomlu olma → Doğrudur. Hem sperm hem yumurta haploittir, yani n kromozom taşır. ✅ Ortak özellik

II. Mayoz ile oluşma → Doğrudur. Her iki gamet de mayoz bölünme ile oluşur. ✅ Ortak özellik

III. Bir tane cinsiyet kromozomu bulundurma → Doğrudur. Sperm: Ya X ya da Y kromozomu taşır. Yumurta: Her zaman X kromozomu taşır. ✅ Ortak özellik

IV. Hareketli olma → Yanlıştır. Sperm hücresi kamçılı yapısıyla hareketlidir. Yumurta hücresi hareketsizdir, hareket ettirilir. ❌ Ortak değil

📌 Sonuç: Sperm ve yumurta hücrelerinin ortak özellikleri: n kromozomlu olma, mayozla oluşma ve cinsiyet kromozomu taşıma.

Cevap: A

📘 Soru Konusu: Bu soru, menstrual döngüdeki evreler ile bu evrelerde meydana gelen olaylar arasında ilişki kurmayı gerektiriyor. Özellikle korpus luteum evresi içinde hangi olayların gerçekleşebileceği sorgulanıyor.

🧠 Soru Tipi: Bilgi sorusu + Süreç analizi Öğrenciden, menstrual döngünün evrelerini ve bu evrelerde gerçekleşen biyolojik olayları bilmesi beklenir.

🔍 Kısa Bilgi: Korpus luteum evresi, ovulasyondan sonra başlar. Bu evrede folikül kalıntısı korpus luteuma dönüşür ve progesteron salgılar. Eğer döllenme gerçekleşirse bu evrede zigot oluşur ve progesteron salgısı rahim içi tabakasının korunmasını sağlar. Diğer olaylar bu evreden önceki aşamalarda olur.

❌ Seçenek Analizleri:

I. Döllenme ile zigot oluşması → Döllenme, ovulasyondan sonra, yumurtanın fallopi tüpüne ulaşmasıyla mümkündür. Bu olay korpus luteum evresinde olabilir. ✅ Doğru

II. Oogenez ile yumurta oluşması → Yumurta oluşumu, ovaryumda, folikül evresinde olur. Korpus luteum evresi sonraki aşamadır. 🚫 Yanlış

III. Ovulasyon ile yumurtanın fallopi tüpüne atılması → Bu olay korpus luteumdan önce, yani ovulasyon evresinde gerçekleşir. 🚫 Yanlış

📌 Sonuç: Sadece döllenme ile zigot oluşması korpus luteum evresinde gerçekleşebilir. Diğer olaylar, bu evreden önceki aşamalarda meydana gelir.

Cevap: D

📘 Soru Konusu: Bu soru, dişi üreme sisteminin yapıları ve işlevleri konusunu kapsar. Verilen açıklama ile organ tanımlaması yapılmakta ve bu organda gerçekleşebilecek olayların bilgisi ölçülmektedir. Soru, rahim yapısını tanımlamakta ve bu yapıda embriyonun gelişmesi olayını sorgulamaktadır.

🧠 Soru Tipi: Bilgi sorusu + Kavram tanıma Öğrenci hem tanımlanan yapının uterus (rahim) olduğunu tanımalı, hem de bu yapının **hangi olaylara ev sahipliği yaptığını bilmelidir.

🔍 Tanımlanan Yapı: Rahim (Uterus) Karın boşluğunun alt bölümünde, idrar kesesinin arkasında yer alır. İç yüzeyindeki endometriyum tabakası, döllenmiş yumurtanın tutunup gelişmesini sağlar. Gebelik süresince fetüs burada gelişir.

❌ Şık Analizleri:

A) Mayozla yumurta oluşumu → Bu olay yumurtalıkta (ovaryumda) gerçekleşir. 🚫 Yanlış.

B) Zigot oluşumu (döllenme) → Yumurta kanalı (fallopi tüpü) içinde olur. 🚫 Yanlış.

C) Döllenmemiş yumurtanın atılması → Bu olay vajina yoluyla gerçekleşir. 🚫 Yanlış.

✅ D) Döllenmiş yumurtanın gelişmesi → Bu süreç rahimde gerçekleşir. ✔️ Doğru.

E) Folikülden çıkan yumurtanın alınması → Bu olay yumurtalık ve yumurta kanalı arasında gerçekleşir. 🚫 Yanlış.

Cevap: B

🔍 Soru Konusu: Bu soru, sperm ve yumurta hücrelerinin yapısal ve fonksiyonel özelliklerini karşılaştırma konusuna yöneliktir. Özellikle bu iki hücre arasındaki farklılıkların anlaşılması, öğrencinin üreme biyolojisi bilgisine dayalı karşılaştırma yapabilme becerisini ölçer.

🧠 Soru Tipi: Karşılaştırma sorusu Öğrenciden, iki farklı hücre türünün özelliklerini karşılaştırarak doğru ve yanlış ifadeleri ayırt etmesi beklenir.

🔎 Seçenek Analizi:

✅ A) Sitoplazma Miktarı: Spermde az, çünkü başlıca görevi genetik materyali taşımaktır. Yumurta hücresinde çok, çünkü zigotun ilk gelişimi için besin ve organeller içerir. ✔️ Doğru karşılaştırma.

❌ B) Mitokondri Organeli: Spermde var: Doğru, çünkü kuyruğun hareketi için enerjiye ihtiyaç duyar. Yumurta hücresinde yok: Yanlış! ➡️ Yumurta hücresinde de bol miktarda mitokondri bulunur. Hatta zigotun mitokondrileri yumurtadan gelir çünkü spermdeki mitokondriler yumurtaya geçmez. ✔️ Bu ifade yanlıştır. Doğru cevap budur.

✅ C) Cinsiyet Kromozomu: Hem spermde hem yumurtada bir adet cinsiyet kromozomu vardır. Yumurta daima X, sperm ise X ya da Y taşıyabilir. ✔️ Doğru.

✅ D) Akrozom: Spermde vardır, enzim içerir, yumurtanın zarlarını deler. Yumurta hücresinde bulunmaz. ✔️ Doğru.

✅ E) Zona Pellusida: Yumurta hücresinde bulunur, glikoprotein yapılı koruyucu katmandır. Spermde bulunmaz. ✔️ Doğru.

Cevap: D

Şimdi ifadeleri tek tek inceleyelim:

✅ I. Doğrudur. Sperm sadece baş kısmıyla (içinde çekirdek olan) yumurtaya girer. Kuyruk kısmında mitokondriler yer alır ama bunlar yumurtaya girmez. Dolayısıyla zigottaki mitokondriler anneye aittir.

❌ II. Yanlıştır. İki haploit çekirdeğin birleşmesiyle diploit (2n) kromozomlu zigot oluşur. Yani döllenmeden sonra haploit değil, diploit hücre oluşur.

✅ III. Doğrudur. Spermin baş kısmında bulunan akrozom, yumurtayı çevreleyen zona pellucida gibi katmanları parçalayan enzimler içerir. Bu enzimler sayesinde sperm yumurtaya ulaşır.

Cevap: D

📘 Konu Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, spermatogenez ve oogenez süreçlerinde meydana gelen olayları sorgulayan bir bilgi ve kavrayış sorusudur. Bu soruyla öğrenciden beklenen, mayozun sonucunu ve gametlerin kromozom yapısını net şekilde kavramasıdır. Spermatogenez ve oogenez, eşeyli üreyen canlılarda gametlerin (üreme hücrelerinin) oluştuğu süreçlerdir. Bu süreçlerde gametlerin kromozom sayısı n (haploit) olur. Çünkü gametler, mayoz bölünme geçirerek oluşur → kromozom sayısı yarıya iner.

🔍 Şık Analizi:

A) ✅ → Oogenezde kutup hücreleri oluşur ve bunlar genellikle erir → doğru.

B) ✅ → Spermatid → sperm dönüşümünde kuyruk oluşur, hareket yeteneği kazanılır → doğru.

C) ✅ → Mayoz I'in profaz evresinde homolog kromozomlar tetrat oluşturur → doğru.

D) ❌ → Yanlış. Doğru cevap bu. → Gametler haploit (n) olmalıdır. → Diploit (2n) gamet oluşmaz, oluşursa bu hatalı bölünmedir ve döllenme sonucu sorun çıkar.

E) ✅ → Oogenezde bir birincil oositten sadece bir yumurta hücresi oluşur → doğru.

Cevap: E

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, embriyonik gelişim evrelerini ve bu evrelerdeki biyolojik olayların detaylarını test eden kapsamlı bir bilgi sorusudur. İnsanda döllenmeden sonra şu embriyonik gelişim evreleri sırasıyla görülür: Zigot: Döllenmiş yumurta hücresi, Segmentasyon: Hızlı mitoz bölünmeler (ağırlık artmaz, hücre sayısı artar), Morula: Hücre topu, Blastula: İçi sıvı dolu hücre küresi (rahime tutunma başlar), Gastrula: Hücrelerin göçüyle 3 embriyonik tabaka oluşur, Organogenez: Doku ve organlar gelişir.

🧠 Soru Tipi: Bilgi Sorusu. Her bir embriyo evresinin işlevsel detaylarını bilmeye dayalıdır.

🔍 Öncül Analizi:

I. ✅ Doğru → Gastrula evresinde hücreler belirli bir plana göre yer değiştirir (programlı hücre göçü). → Bu hareketler sayesinde embriyo 3 tabakaya ayrılır ve hücre farklılaşması başlar. ✔️ İfade doğrudur.

II. ✅ Doğru → Blastula (blastosist) evresi, implantasyonun (rahme tutunma) gerçekleştiği evredir. → Embriyo bu aşamada rahim duvarına yerleşir. ✔️ İfade doğrudur.

III. ✅ Doğru → Segmentasyon (klivaj) sırasında hücreler mitozla bölünür ama bölünen hücrelerin toplam hacmi değişmez, çünkü zigotun sitoplazması paylaştırılır. → Yeni madde sentezi yapılmadığı için toplam ağırlık biraz azalabilir. ✔️ İfade doğrudur.

Cevap: D

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, döllenme sürecinde sperm ile yumurta hücresi arasındaki etkileşimin hangi sırayla gerçekleştiğini sorgulayan çok net bir olay sıralama sorusudur. Döllenme, sperm hücresinin yumurtaya ulaşıp genetik materyalini aktarmasıdır.

Yumurtayı çevreleyen iki yapı vardır: Folikül hücreleri (korona radiata): En dış tabaka, Zona pellucida: Jel benzeri glikoprotein içeren koruyucu tabaka, Sperm bu iki tabakayı geçerek yumurtaya ulaşır. Bu sırada çeşitli yapısal ve biyokimyasal olaylar gerçekleşir.

🧠 Soru Tipi: Olay Sıralama Sorusu. Bu soruda doğru biyolojik süreç sırasına hakim olmak gerekir.

🔍 Öncül Analizi:

II. Sperm yumurta etrafındaki folikül tabakayı geçerek zona pellucidaya bağlanır. 🟢 1. Adım → İlk olarak sperm, yumurtayı saran folikül hücrelerini geçer. → Ardından zona pellucidaya bağlanır.

III. Sperm akrozomundaki enzimleri boşaltır. 🟢 2. Adım → Zona pellucidaya bağlanan sperm, akrozomundaki enzimleri (akrozin gibi) salgılayarak bu tabakayı parçalar.

I. Zona pellucidayı geçen sperm yumurta zarına bağlanır ve bu bağlantı sperm çekirdeğinin yumurta sitoplazmasına geçmesini sağlar. 🟢 3. Adım → Sperm zona pellucidayı geçtikten sonra yumurtanın hücre zarına bağlanır ve çekirdeği sitoplazmaya girer.

IV. Spermin yumurta zarına bağlanmasıyla zona pellucida sertleşir. 🟢 4. Adım → Sperm hücresi yumurtaya girdikten sonra başka spermlerin girmesini engellemek için zona pellucida sertleşir (kortikal reaksiyon). → Bu olay **polispermi (çoklu döllenme)**yi engeller.