10.Sınıf Mitoz ve Eşeysiz Üreme Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 5165
Ökaryot bir hücrede kalıtsal bilgi taşıyan moleküllerin genelden özele dizilimi harflerle gösterilmiştir. Buna göre harflendirilmiş yapıların neler olduğunu yazınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
A: Gen B: DNA C: Kromatin D: Kromozom
Soru 2. 5159
İki bitki parçasının bir bitkiymiş gibi kaynaşıp büyüyecek şekilde birleştirilmesi tekniğine aşılama denir.
Aşılama tekniği hakkında bilgi veriniz.
Cevap İçin Tıklayınız...
I. Meyve kalitesi yüksek olan aşı, topraktaki hastalık etkenlerine dayanıklı anaca uygulanır. II. Kolay yöntemlerle çoğaltılamayan tür ve çeşitlerin nesillerinin tükenmemesi için aşı uygulamalarından yararlanılır. III. Aşılama sonrası elde edilecek meyvenin kalitesi, aşı olarak kullanılan bitkinin genleri ile belirlenir.
Soru 3. 5688
Mitozda kardeş kromatitlerin birbirinden ayrılmasının sonuçları nelerdir? Yazınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Kromozom sayısının değişmemesi ve kalıtsal çeşitlilik ortaya çıkmaması
Soru 4. 5892
Bir üreme ana hücresinin geçirdiği mitoz ve mayoz hücre bölünmesinin evrelerin bir kısmı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Bu şekle göre mitoz ve mayoz hücre bölünmesi arasındaki farkları yazınız.
(MEB 10.Sınıf 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Örnek Sorusu)
Cevap İçin Tıklayınız...
- Mitoz bölünme sonucu 2 hücre, mayoz bölünme sonucu 4 hücre oluşur. - Mitozun anafaz evresinde kardeş kromatitler zıt kutuba çekilirken, mayozun anafaz-I evresinde homolog kromozom zıt kutuba çekilir. - Mitoz bölünme tek basamakta, mayoz bölünme iki basamakta gerçekleşir. - Mitoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı ata hücreyle aynıdır. Mayoz bölünme sonucu oluşan hücrelerin kromozom sayısı ata hücrenin yarısı kadardır. - Mitoz bölünme sonucu oluşan hücreler birbiriyle ve atasal hücreyle kalıtsal olarak aynı, mayoz bölünme de ise oluşan hücreler kalıtsal olarak farklıdır.
Soru 5. 5112
Bir biyoloji dersinde öğretmen, hücre bölünme çeşitleri üzerinde durmaktadır ve öğrencilerden biri, mitoz ile mayoz bölünmenin aşamaları arasında bazı benzerlikler olduğunu fark eder. Özellikle mayoz II evresi ile mitozun benzer yönlerini öğrenmek isteyen öğrenci, bu aşamaların neden temelde aynı kabul edildiğini merak eder.
Mayoz II evresi ile mitozun temel olarak benzer kabul edilmesinin nedenlerini açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Mitoz ve mayoz II evreleri benzer kabul edilir çünkü her iki bölünme sırasında kromozom sayısı korunur, yani bölünme sonrası hücrelerde kromozom sayısı değişmez. Kardeş kromatitler her iki süreçte de iğ iplikleri aracılığıyla ayrılır ve hücrelerin sayısı artar. Ayrıca, bu evrelerde karyokinez ve sitokinez gerçekleşir ve kontrol noktaları hücre bölünme sürecini denetler.
Soru 6. 5520
Bir botanik dersinde öğrenciler muz bitkisi hakkında bilgi edinmektedir. Öğretmen, muz gibi bazı bitkilerin neden tohum üretmediklerini ve nasıl çoğaldıklarını anlatır. Bu sırada bir öğrenci, yüksek yapılı bir bitki olmasına rağmen muzu hiç tohumla üremediğini fark eder ve bunun nedenini sorar.
Muz gibi yüksek yapılı bitkilerin yalnızca vejetatif olarak çoğalmasının nedeni nedir? Açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Muz gibi gelişmiş bitkiler, doğal olarak tohum üretme yeteneğine sahip değildir. Eşeyli üreme ile çoğalamadıkları için tohum oluşturmazlar. Bu nedenle, nesillerini devam ettirmek amacıyla kök veya gövde gibi bitki parçalarından çoğalarak vejetatif üreme yoluyla üremek zorundadırlar.
Soru 7. 5469
Bir biyoloji dersinde öğretmen, vücuttaki hücrelerin nasıl farklı görevler üstlendiğini ve bazılarının neden kendini yenileyemediğini açıklamaktadır. Öğrencilerden biri, sinir ve kas hücrelerinin neden diğer hücreler gibi bölünme yeteneğine sahip olmadığını merak eder. Öğretmen, vücutta sinir ve retina hücreleri gibi bazı hücrelerin bölünme yeteneğini kaybettiğini ve bu durumun hücrelerin özelleşme süreciyle ilgili olabileceğini açıklar.
İnsanda sinir, kas, gözde bulunan retina hücreleri gibi hücrelerin bölünme yeteneklerini kaybetmelerinin nedeni ne olabilir? Bu durumun canlı üzerindeki avantaj ve dezavantajlarını açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Bu hücrelerin bölünme yeteneklerini kaybetmelerinin ana nedeni, hücresel farklılaşma sürecinde görevlerine odaklanmak için özelleşmeleridir. Sinir hücreleri gibi karmaşık yapıya sahip hücreler, tüm enerjilerini ve yapılarını sinir iletimi gibi görevler için kullanır. Avantaj olarak, özelleşen hücreler görevlerini hızlı ve verimli bir şekilde yerine getirir. Ancak dezavantajı, hasar gördüklerinde kendilerini yenileyememeleri ve bu nedenle kalıcı hasarlara yol açabilmeleridir.
Soru 8. 5581
Bir bahçe kulübü etkinliğinde, öğrenciler evde yetiştirdikleri bitkilerle ilgili gözlemlerini paylaşmaktadır. Kulüp lideri, bazı bitkilerin yeni bitkiler oluşturmak için tohum kullanmadan farklı şekillerde çoğalabileceğini söyler. Öğrencilerden biri, bahçesindeki çilek bitkilerinin her yıl tohum olmadan yayıldığını fark ettiğini anlatır. Diğer öğrenciler de çevrelerinde eşeysiz üremeye dair örnekler olup olmadığını düşünmeye başlar.
Çevrenizde gözlemlediğiniz bitkilerden veya diğer canlılardan eşeysiz üremeye örnekler veriniz ve bu üreme biçimlerinin nasıl gerçekleştiğini kısaca açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Çevremizde eşeysiz üremeye dair birçok örnek bulunabilir. Saksı bitkilerinin yaprak veya gövdesinin bir parçasından yeni bir bitki oluşması, çilek bitkisinin sürünücü gövdesiyle yayılması, patatesin yumrularıyla ve lalenin soğanla üremesi bu duruma örnektir. Bu tür üremeler, bitkinin bir parçasının yeni bir bitki oluşturmasıyla gerçekleşir ve bu nedenle tohum kullanılmaz.
Soru 9. 5118
Bir laboratuvar çalışmasında, öğrenciler mikroskop altında hızla bölünen hücreleri incelemektedir. Hücrelerin neden sürekli olarak bölünmeye ihtiyaç duyduğunu merak eden öğrencilerden biri, hücre büyüdükçe neden bölünmesi gerektiğini öğretmene sorar. Öğretmen, hücre bölünmesinin büyümenin bir sonucu olduğunu ve belirli nedenlerle gerçekleştiğini anlatır.
Bir hücrenin bölünmeye ihtiyaç duymasının altında yatan temel nedenleri açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Hücre bölünmesinin başlıca iki nedeni vardır: a. Hücre büyüdükçe yüzey/hacim oranı bozulur, bu da hücre zarının madde alışverişi kapasitesini sınırlar. b. Sitoplazma/çekirdek oranının bozulması nedeniyle, çekirdeğin hücreyi yeterince yönetememesi sonucu hücre bölünme ihtiyacı hisseder. Bu iki etken, hücrelerin bölünerek sağlıklı bir şekilde büyümesini sağlar.
Soru 10. 5097
Gelişmiş bitkilerde uygulanan vejetatif üretim teknikleri neden önemlidir? Yazınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Vejetatif üretim teknikleri, nesli tükenmekte olan bitki türlerinin korunması, üretimi zor olan bitki türlerinin çoğaltılması ve geliştirilmesi ile ekonomik önemi olan bitkilerin çok sayıda üretilmesi bakımından son derece önemlidir.