Cevap: D

Mayoz bölünme sırasında kromozom ayrılmaması, genetik materyalin gametlere düzgün dağılmamasına neden olur.
Bu soru, mayoz I evresinde bir kromozomda ayrılmama gerçekleştiğinde gametlerin kromozom sayısının nasıl etkileneceğini anlamamızı gerektiriyor.

Mayoz I’de Ayrılmama Olayı

- Normalde mayoz I’de homolog kromozomlar ayrılır ve her hücreye n kromozom düşer.

- Ancak mayoz I sırasında homolog kromozom çiftlerinden biri ayrılmazsa, bu hatalı bölünme sonucu iki hücre n+1 kromozomlu, iki hücre ise n-1 kromozomlu olur.

- Mayoz II’de normal bölünme gerçekleştiğinde, oluşan dört gametin kromozom sayıları şu şekilde olur:

• İki gamet n+1 kromozoma sahip olur.
• İki gamet n-1 kromozoma sahip olur.

Cevap: D

Genetik çeşitliliği artıran mekanizmalar, bireyler arasındaki genetik farklılıkları sağlayarak evrimi yönlendiren temel süreçlerdir. Mayoz bölünme sırasında krossing-over (parça değişimi) ve homolog kromozomların rastgele dizilmesi bu çeşitliliğin temel kaynaklarındandır.

I. Kromozomların kutuplara düzenli olarak çekilmesi (Genetik çeşitliliği artırmaz – Yanlış)

• Kromozomların kutuplara düzenli olarak çekilmesi mitoz ve mayozda görülen temel bir olaydır.
• Ancak bu olay genetik çeşitlilik oluşturmaz, çünkü sadece kromozomların düzgün bir şekilde ayrılmasını sağlar.

II. Mayozda homolog kromozomlar arasında parça değişiminin olması (Genetik çeşitliliği artırır – Doğru)

• Krossing-over (parça değişimi), mayoz I'in profaz I evresinde gerçekleşir.
• Homolog kromozomlar arasında genetik materyal değişimi yapılarak yeni alel kombinasyonları oluşturulur.
• Bu durum genetik çeşitliliği artıran önemli bir faktördür.

III. İnterfazda DNA'nın kendini eşlemesi (Genetik çeşitliliği artırmaz – Yanlış)

• İnterfaz sırasında DNA eşlenmesi, hücre bölünmesi için gereklidir ancak genetik çeşitlilik sağlamaz.
• DNA eşlenmesi birebir kopyalama yaparak genetik bilginin korunmasını sağlar.

IV. Mayozda homolog kromozomların ekvator düzleminde rastgele dizilmesi (Genetik çeşitliliği artırır – Doğru)

• Mayoz I'in metafaz I evresinde, homolog kromozomlar ekvator düzleminde rastgele dizilir.
• Bu rastgele dizilim, hangi kromozom çiftinin hangi yavru hücreye gideceğini belirler ve genetik çeşitliliğe katkıda bulunur.
• Farklı kombinasyonlar oluşturularak her gametin genetik yapısı farklı olur.

Genetik çeşitliliği artıran mekanizmalar:

• II. Mayozda homolog kromozomlar arasında parça değişimi
• IV. Mayozda homolog kromozomların ekvator düzleminde rastgele dizilmesi

Bu nedenle doğru cevap D) II ve IV'tür.