11.Sınıf Kas Sistemi Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 5960
Biyoloji dersinde öğretmen, çizgili kasların kasılması sırasında enerji üretim mekanizmalarını anlatmaktadır. Öğretmen, kas hücrelerinin enerji ihtiyacını karşılamak için farklı biyokimyasal tepkimelerin sıralı bir şekilde gerçekleştiğini belirtmiştir. Tahtada şu şekilde dört farklı tepkimeyi göstermiştir:
I. Tepkime: ATP + H₂O → ADP + Pᵢ + Enerji (ATPaz enzimi)
II. Tepkime: C₆H₁₂O₆ + 6O₂ → 6CO₂ + 6H₂O + 38 ATP
III. Tepkime: Glikojen + n-1 (H₂O) → n (Glikoz)
IV. Tepkime: Kreatin fosfat + ADP → Kreatin + ATP (Kreatin kinaz enzimi)
Yoğun egzersiz sırasında çizgili kasların kasılması için ihtiyaç duyduğu enerjinin üretiminde yukarıdaki tepkimelerin gerçekleşme sırası nedir? Açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: Tepkimelerin doğru sıralaması I → IV → II → III şeklindedir.
- I. Tepkime: Kasılma sırasında ATP parçalanarak enerji sağlar.
- IV. Tepkime: Kreatin fosfat ADP'ye fosfat aktararak hızlı bir şekilde ATP üretir.
- II. Tepkime: Oksijenli solunum ile glikozun tamamen parçalanması sonucu ATP sentezlenir.
- III. Tepkime: Glikojen, glikoza parçalanarak enerji üretimi için hammadde sağlar.
Soru 2. 5380
Ece, fen bilimleri dersinde kasların çalışma mekanizmasını öğrenirken öğretmenine şu soruyu yöneltir: "Kaslar çalışırken neden vücut sıcaklığı artar ve bu süreçte neler değişir?" Öğretmeni Ece’ye kasların kasılması sırasında enerji harcandığını, bu nedenle solunum hızlanarak sıcaklık ve karbondioksit üretiminin arttığını açıklar. Ayrıca, ATP'nin enerji sağlaması için yıkıldığını, kreatin fosfatın da bu süreçte ATP üretimine katkı sağladığını belirtir. Ancak miyoglobinin kasılma sırasında değişime uğramadığını ekler.
• Sıcaklık
• Karbondioksit
• ADP ve P
• Kreatin
• Miyoglobin
Çizgili kasların kasılması sırasında aşağıdakilerden hangisinde artma meydana gelmez? Yazarak açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Kasların kasılması sırasında enerji harcanır, bu da solunum hızını artırarak sıcaklık ve karbondioksit üretimini artırır. ATP yıkımıyla ADP ve P oluşur, kreatin fosfatın parçalanmasıyla da kreatin miktarı artar. Ancak miyoglobin, kas hücresinde oksijen depolayan bir pigment olduğu için miktarında bir değişiklik olmaz. Bu nedenle miyoglobin artış göstermez.
Soru 3. 5871
Efe, beden eğitimi dersinde 100 metre koşusuna katılır ve bitiş çizgisine ulaştığında nefes nefese kalır, bacaklarında hafif bir ağrı hisseder. Biyoloji dersinde bu durumun nedenini öğretmenine sorar. Öğretmeni Efe’ye, hızlı ve yoğun fiziksel aktivitelerde kasların oksijen ihtiyacının arttığını, ancak bazen vücudun bu oksijen ihtiyacını karşılamakta zorlandığını anlatır. Bu durumda kasların, ATP üretimi için oksijenli solunumun yanı sıra laktik asit fermantasyonuna da başvurduğunu açıklar. Kas hücrelerinde oksijenli solunum yapılmasına rağmen, bazı durumlarda laktik asit fermantasyonu da yapılarak ATP sentezi sağlanır.
Kas hücrelerinde laktik asit fermantasyonuna başvurulmasının nedeni nedir? Açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Kasa iletilen oksijen miktarının tüketilenden daha az olması nedeniyle laktik asit fermantasyonu devreye girer. Bu sayede hücreler, oksijenli solunumla üretilen ATP’ye ek olarak fermantasyon yoluyla da ATP üreterek enerji ihtiyacını karşılar. Ancak fermantasyon sonucu oluşan laktik asit, kaslarda birikerek yorgunluk ve ağrıya neden olabilir.
Soru 4. 5616
Biyoloji dersinde öğretmen, kas çeşitlerini ve özelliklerini anlatır. Çizgili kaslar, düz kaslar ve kalp kasının nasıl çalıştığını, özelliklerini açıklarken öğrencilerden de katkıda bulunmalarını ister. Dersin sonunda öğrencilere şekil üzerinde kasların özellikleriyle ilgili bir değerlendirme yapmalarını ister ve aşağıdaki eşleştirmeleri yapar.
Eşleştirmeler:
1. X kası: Sarkoplazmada, miyoglobin adı verilen demir içeren pigmenti bulunur.
2. Y kası: Çekirdekleri liflerin kenarında bulunur.
3. Z kası: Somatik sinirlerin etkisiyle çalışması hızlanır veya yavaşlar.
4. X kası: Yavaş kasılır ancak kasılı kalma süreleri uzundur.
5. X kası: Çalışmasını otonom sinirler düzenler.
Farklı organların yapısında bulunan şekilde gösterilen X, Y ve Z kas çeşitleri için yapılan eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru eşleştirme 1. seçenektir: X kası (çizgili kas), sarkoplazmada miyoglobin adı verilen demir içeren pigmenti bulundurur. Yanlış eşleştirmelerin açıklaması: Y kası (düz kas): Çekirdekleri liflerin ortasında bulunur, kenarında değil. Z kası (kalp kası): Çalışmasını somatik değil, otonom sinir sistemi düzenler. X kası: Çizgili kaslar hızlı kasılır ancak çabuk yorulur, yavaş kasılan kaslar düz kaslardır. X kası: Çizgili kaslar somatik sinirler tarafından kontrol edilir, otonom sinirler değil.
Soru 5. 5857
Aşağıda, uyaranın şiddetine ve sıklığına bağlı olarak bir kas hücresinde meydana gelen değişiklikler gösterilmiştir.
Buna göre numaralı durumlarda gerçekleşen olayları açıklayınız.
(MEB 11.Sınıf 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Örnek Sorusu)
Cevap İçin Tıklayınız...
1.Durumda: Bir kasın kasılabilmesi için eşik değer ve üzerindeki bir değerde uyarılması gerekir. 1 numaralı kısımdaki uyarı eşik değerin altında olduğu için kas tepki vermemiştir. 2.Durumda: Kas aralıklı bir şekilde eşik değerde veya eşik değerin üstünde uyarılmış ve kas kasılıp gevşemiştir. 3.Durumda: Kas sık aralıklarla uyarıldığından tam gevşeyemeden kasılmıştır. 4.Durumda: Kas çok sık aralıklarla uyarıldığından kas gevşeme evresine giremeden kasılı durumda kalmıştır.
Soru 6. 5879
Cep Herkülü olarak anılan Naim Süleymanoğlu iki tarafında ağırlıklar olan bir demir çubuğun koparma ve silkme hareketleri ile havaya kaldırılıp başının üstünde dirseklerini kırmadan tutularak yapılan bir spor dalı olan halterde dünya çapında çok önemli başarılar elde etmiştir. Koparma hareketi aşağıdaki görselde verilmiştir.
Buna göre koparma sürecinde kol kasında meydana gelen değişiklikleri yazınız.
(MEB 11.Sınıf 1.Dönem 2.Ortak Yazılı Örnek Sorusu)
Cevap İçin Tıklayınız...
Kol kasının kasılması sürecinde; A bandı değişmez çünkü A bandı aktin ve miyozin filamentlerinden oluşan bölgedir. I bandı daralır, çünkü aktin filamentleri birbirine yaklaştırır. H bandı daralır veya tamamen kaybolur,; bu bant, sadece sarkomerin kasılmadığı durumlarda görülen boşluktur. Z çizgileri birbirine yaklaşır. Bu sarkomerin kısalması ile ilişkilidir. Sarkomer boyu kısalır. Bu kasılma sırasında aktin ve miyozin filamentlerinin kaynaşması ile olur. Sarkomerin kütle ve hacmi değişmez. Kol kasının gevşemesi sürecinde; A bandı boyu değişmez, I bandı ve H bandı genişler. Z çizgileri birbirinden uzaklaşır. Sarkomerin boyu eski haline döner. Sarkomerin boyu uzasa da kütle hacmi değişim olmaz.
Soru 7. 5473
İskelet kaslarının kemiklere tutunmasını sağlayan bağ dokudan oluşmuş yapılara ne ad verilir?
Cevap İçin Tıklayınız...
Tendon
Soru 8. 5149
Aynı anda kasılıp aynı anda gevşeyen kaslara ne ad verilir?
Cevap İçin Tıklayınız...
Sinerjist kaslar
Soru 9. 6061
Biri kasılırken diğeri gevşeyen kaslara ne ad verilir?
Cevap İçin Tıklayınız...
Antagonist kaslar
Soru 10. 6021
Kasların dinlenme halinde iken bile hafif kasılı olmaları durumuna ne ad verilir?
Cevap İçin Tıklayınız...
Kas tonusu