9.Sınıf Karbohidratlar Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 900
Buğday bitkisinin hücre duvarı, bitkiyi dış etkilere karşı koruyan, yapısal destek sağlayan sert ve dayanıklı bir yapıdır. Bu yapı, glikoz türevlerinden oluşan ve bitki hücrelerine mekanik dayanıklılık kazandıran özel bir polisakkarit içerir.
Buğday bitkisi, fotosentez yoluyla ürettiği glikozu enerjiye ihtiyaç duyduğunda kullanılmak üzere bir polisakkarit biçiminde depolar. Bu polisakkaritler özellikle tohum kısmında birikir ve insanlar tarafından tüketildiğinde sindirilerek enerji kaynağı olarak kullanılır. Bu yönüyle buğday, sadece bitkinin kendi yaşamsal faaliyetlerini sürdürmesi için değil, aynı zamanda insanların günlük enerji ihtiyacını karşılaması açısından da önemli bir karbohidrat kaynağıdır.
Buğday bitkisinde hücre duvarının yapısına katılan ve bitkide depo edilerek insanlar tarafından besin olarak tüketilen polisakkarit çeşitlerini yazınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
🔹 Hücre duvarının yapısına katılan polisakkarit: Bitkilerin hücre duvarında selüloz bulunur. Selüloz, glikoz monomerlerinin bağlanmasıyla oluşmuş yapısal polisakkarittir. Bitkiye sertlik ve dayanıklılık kazandırır. 👉 Cevap: Selüloz
🔹 Depo edilen ve insanlar tarafından enerji kaynağı olarak kullanılan polisakkarit: Buğday gibi tahıllar fotosentezle ürettikleri glikozu nişasta şeklinde depolar. Nişasta özellikle tohum kısmında (endosperm) birikir. İnsanlar bu nişastayı sindirip glikoza çevirerek enerji kaynağı olarak kullanır. 👉 Cevap: Nişasta
✅ Sonuç: Hücre duvarında bulunan polisakkarit: Selüloz Depo edilen ve besin olarak kullanılan polisakkarit: Nişasta 👉 Yani buğday bitkisinde hem selüloz (yapısal destek) hem de nişasta (enerji deposu) polisakkaritleri bulunur.
Soru 2. 1496
Biyoloji dersinde öğrenciler, üç çalışma grubuna ayrılmış ve her gruptan polisakkaritlerle ilgili aşağıdaki konuları araştırmaları istenmiştir.
I.Grup: Nişasta ve glikojenin yapısal benzerliklerini araştırıp hazırladıkları raporu sınıfa sunacaklardır.
II.Grup: Nişasta ve glikojenin işlevsel özelliklerini araştırıp sınıfa sunacaklardır.
III.Grup: Yapısal polisakkaritleri araştırıp sınıfa sunacaklardır.
Grupların araştırmaları sonucunda ulaştıkları bilgiler aşağıda verilmiştir.
Grupların polisakkaritlere ilişkin derledikleri bilgileri inceleyip doğru ve yanlış bilgileri ayırt ediniz. Belirlediğiniz yanlışları düzelterek ifadelerin doğru şeklini aşağıya yazınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
1. Grup (Nişasta ve Glikojenin Yapısal Benzerlikleri)
Bilgi 1: “Nişasta ve glikojen, çok sayıda monosakkaritin dehidrasyon tepkimesiyle oluşturduğu uzun zincirli makromoleküllerdir.” ✅ Doğru. Çünkü her ikisi de glikoz monomerlerinin glikozit bağlarıyla birleşmesi sonucu oluşur.
Bilgi 2: “Nişasta ve glikojenin yapısında glikoz, fruktoz ve galaktoz bulunur.” ❌ Yanlış. Nişasta ve glikojen yalnızca glikoz monomerlerinden oluşur. Fruktoz ve galaktoz bu moleküllerin yapısında bulunmaz. 👉 Doğrusu: “Nişasta ve glikojenin yapısı sadece glikoz monomerlerinden oluşur.”
2. Grup (Nişasta ve Glikojenin İşlevleri)
Bilgi 1: “Nişasta; bitkilerin kök, yumru ve tohumlarında depolanarak büyüme, gelişme ve üreme dönemlerinde bitkinin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar.” ✅ Doğru.
Bilgi 2: “Glikojen, hayvanlarda karaciğer ve iskelet kaslarında depolanır. Gerektiğinde glikoza dönüştürülerek kan şekerinin düzenlenmesinde ve kaslarda enerji üretiminde kullanılır.” ✅ Doğru.
👉 Bu grubun verdiği bilgiler tamamen doğru.
3. Grup (Yapısal Polisakkaritler)
Bilgi 1: “Selüloz ve kitin yapısal polisakkarittir.” ✅ Doğru.
Bilgi 2: “Selüloz, bitki hücre duvarının; kitin ise mantar hücre duvarının ve eklem bacaklıların dış iskeletinin bileşenidir.” ✅ Doğru.
👉 Bu grubun verdiği bilgiler de tamamen doğru.
✅ Sonuç – Yanlış ve Düzeltilmiş İfade
Yanlış olan: 1. grubun “Nişasta ve glikojenin yapısında glikoz, fruktoz ve galaktoz bulunur.” ifadesi.
Doğrusu: “Nişasta ve glikojen sadece glikoz monomerlerinden oluşur.”
👉 Yani grupların araştırmalarında sadece 1. grup 2. bilgide hata yapmış, diğer tüm bilgiler doğru.