10.Sınıf Çok Alellik, Kan Grupları Konusuna Ait Çıkmış Soruları
Soru 1. 5266
Aşağıdaki soy ağacında, numaralandırılmış bireylerin kan gruplarının fenotipleri verilmiştir
Bu soy ağacındaki bireylerden hangilerinin kan gruplarının genotiplerinin homozigot olma olasılığı vardır?
(2010-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
A. Yalnız 1.B. 1. ve 5.
C. 2. ve 5.
D. 4. ve 7.
E. 5. ve 6.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Kan grupları çok alelli kalıtım gösterir ve ABO kan grubu sistemi aşağıdaki genotip-fenotip ilişkisine sahiptir:
| Fenotip (Kan Grubu) | Muhtemel Genotipler |
|---|---|
| A | AA veya AO |
| B | BB veya BO |
| AB | AB (kesin heterozigot) |
| O | OO (kesin homozigot) |
Soy Ağacındaki Kan Gruplarına Göre Genotip Olasılıkları:
1. birey (A kan grubu) → AA veya AO olabilir. (Homozigot olma ihtimali var.)
2. birey (B kan grubu) → BB veya BO olabilir. (Homozigot olma ihtimali var.)
3. birey (AB kan grubu) → AB olmak zorunda (heterozigot, elenir).
4. birey (A kan grubu) → AA veya AO olabilir.
5. birey (B kan grubu) → BB veya BO olabilir. (Homozigot olma ihtimali var.)
6. birey (B kan grubu) → BB veya BO olabilir.
7. birey (B kan grubu) → BB veya BO olabilir.
Homozigot olma ihtimali olan bireyleri belirleme:
- 1. birey (A kan grubu) → AA olabilir.
- 5. birey (B kan grubu) → BB olabilir.
Bu nedenle doğru cevap B şıkkıdır (1. ve 5. bireyler).
Soru 2. 5851
Annenin AB, babanın O kan grubundan olduğu bir ailede 3 çocuk vardır.
Bu çocukların kan gruplarının fenotipleri aşağıdakilerin hangisinde verilenler gibiyse üçünün de öz kardeş olduğu söylenebilir?
1. çocuğun 2. çocuğun 3. çocuğun
kan grubu kan grubu kan grubu
fenotipi fenotipi fenotipi
(2007-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
A. B A AB. AB O AB
C. A O B
D. B AB B
E. B A AB
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
Soru 3. 5388
Himalaya tavşanlarında kuyruk, kulak ve ayak uçları siyah, vücudun diğer kısımları beyaz renklidir. Bir deneyde, bir Himalaya tavşanının sırt bölgesindeki bir alan tıraş edilip bu kısma buz yastığı konmuştur. Bu bölgede yeni çıkan kılların siyah olduğu görülmüştür.
Deneyin bundan sonraki aşamalarında:
I. Yukarıda sözü edilen tavşan, sırt bölgesinde çıkan siyah kıllar tıraş edildikten sonra, doğal ortama bırakıldığında bu bölgede tekrar beyaz kılların çıkması
II. Başka bir tavşanın sırt kılları tıraş edilip bu bölgeye sıcak yastık uygulanması sonucunda bölgede beyaz kılların çıkması
III. Sırtında siyah bölge oluşturulan başka bir tavşanın doğal üreme ortamında üremesiyle oluşan yavruların kıl renklerinin Himalaya tavşanlarının normal kıl renklerinde olması
Durumunda, bunlardan hangileri modifikasyon kanıtı olarak kullanılabilir?
(2006-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve III
E. II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Modifikasyon, çevresel faktörlerin fenotipi (görünüşü) değiştirmesi ancak genotipi etkilememesi durumudur. Genetik bir değişiklik olmadığı için bu değişimler kalıtsal değildir ve sonraki nesillere aktarılmaz.
- I ve III, modifikasyonun kanıtıdır.
- II tek başına yeterli kanıt değildir.
- Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır (I ve III).