9.Sınıf Biyoçeşitlilik Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 1358
Türkiye sahip olduğu zengin kültürel mirasın yanı sıra biyolojik çeşitliliğiyle de dikkat çeken ekolojik açıdan son derece değerli bir ülkedir. Farklı coğrafi bölgelerde yapılan doğa gözlemleri, ülkemizin çok sayıda türe ev sahipliği yaptığını ortaya koymaktadır. Van Gölü’ne özgü inci kefali, yalnızca Toros Dağları’nda görülen Toros kurbağası ve Beydağları çalı çekirgesi gibi türler, belirli bölgelerde yaşayan Türkiye’nin biyolojik zenginliğine katkılar sağlayan bazı özel türlerdir. Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir köprü konumunda bulunan ülkemizin doğal zenginliğin korunması yalnızca Türkiye’nin değil aynı zamanda küresel biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilirliği açısından da kritik öneme sahiptir
Ülkemizde biyolojik çeşitliliğe neden olan faktörleri yazarak belirli bir bölgede yaşayan bu nadide canlı türlerine verilen adı belirtiniz.
Cevap İçin Tıklayınız...
Belirli coğrafi alanlarda doğal olarak varlığını sürdüren bu nadide canlı türlerine endemik tür adı verilmektedir. Van Gölü’ne özgü inci kefali, yalnızca Toros Dağları’nda görülen Toros kurbağası ve Beydağları çalı çekirgesi bu türlere örnektir.
Türkiye, coğrafi olarak Asya ve Avrupa kıtaları arasında bir köprü konumundadır. Türkiye'deki toprakların büyük bir bölümünü oluşturan Anadolu Yarımadası, üç farklı fitocoğrafik bölgenin kesişim noktasında yer alır. Bu nedenle Türkiye’de farklı iklim tipleri ve bitki örtüsü çeşitliliği görülür. Bu durum Türkiye’nin biyoçeşitliliğinin zenginliğine katkıda bulunmaktadır.
Ayrıca fiziki olarak çeşitli jeolojik yapıları ve yükselti farklılıklarını içeren Türkiye; denizler, göller, akarsular gibi sucul alanlar ile ormanlar, bozkırlar, dağlar gibi karasal yaşam alanlarına sahiptir. Bu farklı habitatlar bitki ve hayvan türlerinin çeşitliliğine olanak tanır.
👉 Sonuç olarak, Türkiye’nin biyoçeşitliliğinin zenginliği; coğrafi konum, iklim çeşitliliği, topografik yapı ve habitat çeşitliliği gibi faktörlerden kaynaklanır ve bu özellikler ülkemizi endemik türler açısından oldukça değerli kılar.
Soru 2. 936
Türkiye coğrafi konumu, farklı iklim tipleri ve topografik yapısıyla oldukça zengin bir biyoçeşitliliğe sahiptir. Türkiye'nin Afrika ve Avrupa arasındaki önemli kuş göç yolları üzerinde bulunması, biyolojik çeşitliliğini daha da artırır. Her yıl binlerce kuş, bu güzergâhları kullanır. Ülkemizdeki habitat çeşitliliği de farklı hayvan ve bitki türlerinin bir arada yaşamasını sağlar. Akarsular ve sulak alanlar; balıklar, iki yaşamlılar, su kuşları ve çeşitli omurgasızlar için kritik öneme sahip yaşam alanlarıdır. Ancak insan faaliyetleri sonucunda bu zengin biyoçeşitlilik çeşitli tehditlerle karşı karşıya kalmaktadır.
İnsanların faaliyetlerinin biyolojik çeşitliliğe olumsuz etkilerini belirtiniz.
Cevap İçin Tıklayınız...
🔹 İnsan faaliyetlerinin biyoçeşitliliğe olumsuz etkileri
Habitat kaybı: Tarım, yerleşim, yol ve sanayileşme faaliyetleri; memelilerin beslenme ve barınma alanlarını, kuşların yuvalama bölgelerini, balık ve iki yaşamlıların ise su kaynaklarını yok eder. Bu durum, canlıların genetik çeşitliliğini azaltır.
Kirlilik: Sanayiden kaynaklanan hava, su ve toprak kirliliği, omurgalılar için zehirli bir ortam oluşturur. Kuşların solunum sistemleri ile balık ve iki yaşamlıların üreme oranları olumsuz etkilenir.
İklim değişikliği: İnsan kaynaklı sera gazı artışları → sıcaklıkların yükselmesi, yağış rejiminin değişmesi, aşırı hava olayları. Bu durum, omurgalıların yaşam alanlarını bozar; balık ve amfibilerin üremesini, kuşların üreme ve göç dönemlerini etkiler.
Aşırı ve bilinçsiz avlanma: Av yasağına uymama, nesli tehlikede olan canlıları daha da risk altına sokar.
✅ Sonuç: İnsan faaliyetleri; habitat kaybı, kirlilik, iklim değişikliği ve bilinçsiz avlanma gibi nedenlerle biyoçeşitliliği azaltır ve ekosistemin doğal işleyişini bozar. 👉 Bu yüzden biyoçeşitliliği korumak, sürdürülebilir bir yaşam için hayati önem taşır.
Soru 3. 1419
Bir öğrenci Türkiye'nin farklı bölgelerinde bulunan bitki örneklerini inceleyerek aşağıdaki tabloyu oluşturmuştur.
Yaptığı araştırmada biyoçeşitlilik açısından oldukça zengin bir ülke olduğumuzu keşfetmiştir. Araştırma sonucunda biyoçeşitliliği oluşturan aşağıdaki unsurları tespit etmiştir.
* Tür çeşitliliği
* Ekosistem çeşitliliği
Tablodaki verileri göz önünde bulundurarak biyoçeşitlilik unsurlarından tür ve ekosistem çeşitliliğini birer örnek vererek açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
🔹 1. Tür Çeşitliliği
Tür çeşitliliği, aynı bölgede veya ülke genelinde birbirinden farklı türlerin bulunmasıdır.
Tabloda görülen Zarif çuha, Sığla ağacı, Ankara çiğdemi, Hanım çiğdemi farklı bitki türleridir.
👉 Bu, tür çeşitliliğine örnektir.
🔹 2. Ekosistem Çeşitliliği
Ekosistem çeşitliliği, farklı yaşam alanlarının (orman, çayır, bataklık, kıyı, kayalık vb.) bulunmasıdır.
Tablodaki verilere göre:
Zarif çuha → yüksek rakımlı bölgeler, çimenlik yamaçlar
Sığla ağacı → bataklıklar, nehir kıyıları
Ankara çiğdemi → bozkır alanlar
Hanım çiğdemi → kayalık yamaçlar, nemli orman içleri
👉 Bu farklı yaşam alanları (dağ yamaçları, bataklıklar, bozkırlar, kayalıklar) ekosistem çeşitliliğini gösterir.
✅ Sonuç
Tür çeşitliliği örneği: Sığla ağacı ile Ankara çiğdeminin farklı türler olması.
Ekosistem çeşitliliği örneği: Sığla ağacının bataklık ve nehir kıyılarında, Ankara çiğdeminin ise kuru bozkırlarda yaşaması.
👉 Kısacası, Türkiye’de sadece çok sayıda farklı bitki türü (tür çeşitliliği) değil, aynı zamanda farklı yaşam alanları (ekosistem çeşitliliği) bulunduğu için biyoçeşitlilik açısından çok zengin bir ülkeyiz.
Soru 4. 8854
Biyolojik çeşitlilik, doğadaki ekosistemlerin sağlıklı işlemesi ve sürdürülebilirliği için hayati öneme sahiptir. Mercan resifleri gibi ekosistemler, dünya üzerindeki en zengin biyolojik çeşitlilik alanlarından biridir. Bu ekosistemler, çok sayıda deniz türüne barınak sağlarken, aynı zamanda insanlar için de önemli ekonomik ve çevresel faydalar sunar. Mercan resifleri, binlerce balık ve deniz canlısına ev sahipliği yaparak, deniz ürünleri endüstrisi için temel kaynak sağlar. Aynı zamanda bu canlılar, ekosistemin dengesini koruyarak denizlerin temiz ve yaşanabilir olmasına katkıda bulunur. Mercan resiflerinin yok olması, birçok deniz canlısının yok olmasına ve balıkçılık endüstrisinin çökmesine neden olabilir.
Ek olarak, mercan resifleri doğal birer dalgakıran görevi görürler. Kıyı şeridinde yaşayan toplulukları fırtınaların, dev dalgaların ve tsunamilerin yıkıcı etkilerinden korurlar. Bu doğal koruma, milyonlarca insanın yaşamını ve kıyıdaki yerleşim bölgelerinin altyapısını güvende tutar. Mercan resiflerinin korunması, sadece deniz ekosistemlerinin değil, aynı zamanda kıyı bölgelerinde yaşayan insan topluluklarının da güvenliği açısından kritik öneme sahiptir.
Mercan resifleri gibi biyolojik çeşitlilik açısından zengin ekosistemlerin korunması insan yaşamına nasıl katkı sağlar? İki örnek vererek açıklayınız.
Cevap İçin Tıklayınız...
► Mercan resifleri, balıkçılık endüstrisi için temel bir kaynak sağlar ve birçok insanın geçim kaynağını destekler. Resiflerin sağlıklı kalması, bu endüstrinin sürdürülebilirliğini korur. ► Mercan resifleri doğal bir dalgakıran görevi görerek kıyı bölgelerini fırtınalardan ve tsunamilerden korur. Bu koruma, kıyı şeridinde yaşayan insanların güvenliğini ve altyapının sağlam kalmasını sağlar.