Cevap: C

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Görselde lif hücresi ve taş hücreleri gösterilmiş. Her ikisi de bitkide desteklik sağlayan hücrelerdir ve sklerenkima dokusuna aittir. Sklerenkima: Bitkilerde desteklik sağlayan ve ölü hücrelerden oluşan bir dokudur.

Lif hücreleri: Uzun, kalın çeperli ve dayanıklı hücrelerdir.

Taş hücreleri (sklereid): Kısa, düzensiz şekilli, çok sert hücrelerdir (örneğin armutta hissedilen sert tanecikler).

🧠 Soru Tipi: Şekil Yorumu + Bilgi Sorusu. Bu soru hem görsel tanımayı hem de doku bilgisini içerir.

🔍 Öncül Analizi:

I. Bitkide bulunduğu kısımda desteklik görevi yapar. ✅ Doğru → Hem lif hücreleri hem de taş hücreleri, bitkiye sertlik ve dayanıklılık sağlar. → Özellikle olgun gövde ve meyve kabuklarında bulunurlar.

II. Ölü hücrelerden meydana gelir. ✅ Doğru → Sklerenkima hücreleri, kalın ve ligninli çeperlere sahip olup yaşlandıklarında ölürler. → Bu hücreler içi boş ve canlısızdır, sadece mekanik destek sağlarlar.

III. Hücreleri fotosentezle organik besin üretir. ❌ Yanlış → Bu hücreler ölü olduğu için fotosentez yapamaz. → Kloroplast içermezler. → Fotosentez işi özümleme parankiması gibi canlı dokulara aittir.

Cevap: E

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, bitkilerde parankima dokusunun görevleri ve çeşitleri hakkındaki bilgimizi test eden çok güzel bir bilgi sorusudur. Parankima, bitkilerde en yaygın bulunan temel dokudur. Canlı ve ince çeperli hücrelerden oluşur. Görevlerine göre çeşitli alt türleri vardır: Özümleme (fotosentez) parankiması, Depo parankiması, Havalandırma parankiması, İletim parankiması

🧠 Soru Tipi: Bilgi Sorusu Bu, doğrudan parankima çeşitleri ve görevlerine hâkim olup olmadığımızı ölçen klasik bir bilgi sorusudur.

🔍 Şık Analizi:

A) ✅ Doğru → Depo parankiması, bu görevi üstlenir. → Patates gibi yumrularda bol miktarda nişasta, tohumlarda yağ ve şeker depolanabilir.

B) ✅ Doğru → Bu, özümleme parankimasıdır. → Özellikle palizat parankiması ve sünger parankiması mezofil tabakasında bulunur ve fotosentez yapar.

C) ✅ Doğru → Parankima hücreleri gevşek yapılı olduklarından diğer dokuların arasında bulunur, dolgu ve destek görevi görürler.

D) ✅ Doğru → Aerenkima (havalandırma parankiması), özellikle bataklık bitkilerinde bulunur. → Gaz boşluklarıyla oksijen depolama ve iletimine yardımcı olur.

E) ❌ Yanlış → Stomalar, epidermis dokusunun farklılaşmasıyla oluşur, parankima ile ilgili değildir. → Gaz alışverişini düzenler evet, ama bunu epidermis kaynaklı stoma hücreleri yapar. ✔️ Bu nedenle bu şık yanlıştır ve doğru cevap budur.

Cevap: C

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Bu soru, bitki dokularında hangi hücrelerin aktif olarak bölünebildiğini ve dolayısıyla DNA eşlemesi (replikasyon) gerçekleştirdiğini sorgulayan güzel bir bilgi sorusudur. DNA replikasyonu (kendini eşleme), sadece bölünebilen hücrelerde görülür. Bitkilerde, bölünme yeteneği olan dokular meristem dokularıdır. Bu nedenle, bu soruda bölünme yeteneğine sahip olan yapıyı seçmek gerekir.

🧠 Soru Tipi: Bilgi Sorusu. Bu, doğrudan bitki dokularının yapısı ve işlevi bilgisine dayalı bir sorudur.

🔍 Şık Analizi:

A) Epidermis ❌ Yanlış → Koruyucu bir dokudur. → Hücreleri farklılaşmıştır ve bölünme yeteneğini kaybetmiştir. → DNA replikasyonu olmaz.

B) Kollenkima ❌ Yanlış → Destek doku hücreleridir. → Canlı olmalarına rağmen genellikle bölünemezler. → Bu yüzden DNA eşlemesi gerçekleşmez.

C) Demet kambiyumu ✅ Doğru → Bu yapı, yanal meristeme aittir. → Gövde ve kökte ikincil büyümeyi (enine kalınlaşma) sağlar. → Sürekli bölünebildiği için DNA eşlemesi gerçekleşir. ✔️ Bu nedenle doğru cevap budur.

D) Kalburlu borular ❌ Yanlış → Floem (soymuk borusu) elemanıdır. → Çekirdeksiz hücrelerdir, yani DNA yoktur. → Dolayısıyla replikasyon da olamaz.

E) Palizat parankiması ❌ Yanlış → Fotosentez yapan canlı hücrelerdir, ancak bölünme yetenekleri yoktur. → Bu yüzden DNA replikasyonu gerçekleşmez.

Cevap: E

📘 Soru Hakkında Kısa Bilgi: Epidermis, bitkinin dış yüzeyini örten koruyucu bir dokudur. Bu dokudan bazı yapılar farklılaşarak su alımı, terleme, gaz alışverişi ve savunma gibi işlevlerde görev alır. Bu soru, epidermis ve onun farklılaşmış yapılarının görevlerini bilip bilmediğimizi test ediyor.

🧠 Soru Tipi: Bilgi Sorusu: Bu, doğrudan doğruya "şunlardan hangisi bu dokuya ait değildir?" tarzında bir temel bilgi sorusudur.

🔍 Şık Analizi:

A) ✅ Doğru → Bu görevi, kök emici tüy hücreleri (epidermisin farklılaşmış hali) yapar.

B) ✅ Doğru → Stoma hücreleri, epidermis dokusundan farklılaşır ve terleme ile su buharı atılmasını sağlar.

C) ✅ Doğru → Bu görev hidatotlar tarafından yapılır. → Hidatotlar da epidermis dokusundan farklılaşır.

D) ✅ Doğru → Bu görevi epidermis hücrelerinin salgıladığı kütikula tabakası yapar. → Su kaybını azaltan bu mumsu tabaka epidermis kaynaklıdır.

E) ❌ Yanlış → Eşeyli üreme, çiçek yapıları (erkek dişi organlar, polen, yumurta hücresi) ile ilgilidir. → Bu olay üreme sisteminin görevidir, epidermisle ilgisi yoktur.

Cevap: E

Bu soru, aynı dokuda yer alan iki hücrenin birbirine ne kadar benzeyip benzeyemeyeceğini sorguluyor. Bitkilerde aynı dokuda bulunan hücreler genetik olarak aynıdır ama yapısal veya fizyolojik bazı özellikleri farklılık gösterebilir.

🧠 Soru tipi: Bu bir karşılaştırma ve mantık sorusudur. Temel hücre bilgisiyle yorum yapılması beklenir.

🔬 Öncülleri Analizi:

I. ✅ Koful büyüklüğü, aynı dokuya ait hücrelerde farklı olabilir. → Çünkü koful, hücrede madde depolama ve atık biriktirme gibi görevler görür. Hücrenin bulunduğu konuma göre daha çok ya da daha az madde biriktirebilir.

II. ❌ Genlerin dizilişi, genetik olarak aynıdır. → Aynı dokuda yer alan hücreler aynı DNA'ya ve aynı gen sırasına sahiptir. Bu nedenle gen diziliminde fark olmaz.

III. ✅ Sitoplazma miktarı farklı olabilir. → Hücrenin yaşı, görev yoğunluğu veya madde birikimi gibi faktörlere bağlı olarak sitoplazma miktarında farklılıklar olabilir.

Cevap: E

Bu soru, bitkilerde bulunan parankima dokusunun görevlerini ve çeşitlerini bilip bilmediğimizi ölçüyor. Parankima, bitkilerde en yaygın bulunan temel dokudur ve farklı çeşitleriyle besin üretimi, madde depolama, gaz alışverişi ve desteklik gibi görevleri yerine getirir.

🧠 Soru tipi: Bu bir bilgi sorusudur. Parankima dokusuyla ilgili temel bilgileri bilen öğrenciler doğru cevaba ulaşabilir.

🔬 Şıkların ve İfadelerin Analizi:

A) ✅ Doğru → Özelleşmiş depo parankiması bu görevi yapar. Patates gibi bitkilerde nişasta, bazı meyvelerde şeker, tohumlarda yağ depolanabilir.

B) ✅ Doğru → Bu iki parankima tipi, fotosentezin gerçekleştiği yapraklarda bulunur. Özellikle palizat parankiması fotosentezde çok aktiftir.

C) ✅ Doğru → Parankima hücreleri esnek ve canlıdır. Bu nedenle mekanik destek sağlarlar, ayrıca dokuların arasını doldururlar.

D) ✅ Doğru → Bu parankima tipi özellikle bataklık bitkilerinde bulunur. Gaz boşlukları sayesinde oksijenin köklere kadar ulaşmasını sağlar.

E) ❌ Yanlış → Apikal meristem, yani uç meristem; bitkinin boyuna büyümesini sağlayan özel bir bölünür dokudur. → Bu yapı parankimadan değil, meristem dokudan köken alır. → Parankima, meristem oluşturmaz; desteklik ve diğer işlevlerde görev yapar.