11.Sınıf Endokrin Bezleri ve Salgıladıkları Hormonlar Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1.
Aşağıda sağlıklı bir insanda kan şekeri oranının dengelenmesinde görevli hormonlar ve organlar gösterilmiştir.
Boş bırakılan yerleri doğru bir şekilde doldurunuz.
1. ............
2. ............
3. ............
4. ............
5. ............
6. ............
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: 1. İnsülin 2. Kas ve yağ hücreleri 3. Düşer 4.Glukagon 5. Karaciğer 6. Yükselir
Soru 2.
Hormonlar kanda belli bir eşik değerde bulunurlar. Hormonların az ya da aşırı salgılanması çeşitli hastalıklara neden olmaktadır.
Aşağıda eksikliğinde ortaya çıkan hastalıkları verilen hormonların isimlerini karşılarına yazınız.
Cücelik: ......
Şekersiz diyabet: ......
Tetani (Kaslarda zayıflık): .......
Kretenizm (Büyüme ve zeka geriliği): ......
Addison (Tunç hastalığı): .....
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Cücelik: Büyüme hormonu (STH) Şekersiz diyabet: Antidiüretik hormon (ADH) Tetani (Kaslarda zayıflık): Parathormon Kretenizm (Büyüme ve zeka geriliği): Tiroksin Addison (Tunç hastalığı): Aldosteron
Soru 3.
Antagonist hormon nedir? Açıklayarak antagonist özellik taşıyan hormonları yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Antagonist hormon; vücutta birbirine zıt çalışan hormon demektir. Antagonist çalışan hormonlar; 1. İnsülin ve glukagon, 2. kalsitonin ve parathormondur.
Soru 4.
Aşağıda kandaki kalsiyum miktarının dengelenmesi şematize edilmiştir. Şekildeki numaralarla gösterilen yerlerle iigili aşağıdaki boşlukları doldurunuz.
1. ...... bezi uyarılır.
2. ...... hormonu salgılanır.
3. ...... ve ...... emilimini azaltır.
4. ...... de Ca+2 depolanır.
5. ...... bezi uyarılır.
6. ...... hormonu salgılanır.
7. ...... ve ...... emilimini artırır.
8. ...... kana ...... geçer.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: 1. Paratiroid bezi uyarılır. 2. Parathormon hormonu salgılanır. 3. Böbrek ve bağırsak emilimini azaltır. 4. Kemik de Ca+2 depolanır. 5. Tiroid bezi uyarılır. 6. Kalsitonin hormonu salgılanır. 7. Böbrek ve bağırsak emilimini artırır. 8. Kemik kana Ca+2 geçer.
Soru 5.
Biyoloji dersinde öğretmen, vücudun büyüme, gelişme ve metabolizma süreçlerini kontrol eden hormonlar hakkında bilgi verirken, öğrencilerden birine ailesinin çocukluk dönemine dair bir soruyla ders konusunu açıklamaya başlar. Ahmet, çocukken yaşıtlarına göre çok uzun boylu olduğunu ve hızlı büyüdüğünü anlatır. Arkadaşı Ece ise küçükken boyunun kısa kaldığını, ancak daha sonra doktor kontrolü ile yapılan bir tedavi sonucu boyunun uzamaya başladığını söyler. Öğretmen, bu farklı büyüme hızlarının, hipofiz bezinden salgılanan hormonlarla ilişkili olabileceğini belirterek sınıfa şu soruyu yöneltir.
Ahmet’in hızlı büyüme yaşaması ve Ece’nin büyüme tedavisi görmesi hipofiz bezinden salgılanan hangi hormonla ilişkilidir? Bu hormonun fazla ya da az salgılanmasının vücut üzerindeki etkileri nelerdir?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Ahmet ve Ece’nin büyüme durumları, hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu (STH - Somatotropin) ile ilişkilidir. Büyüme hormonu vücuttaki hücrelerde mitoz bölünmeyi hızlandırarak özellikle kemik ve kasların büyümesini sağlar. Bu hormon çocukluk döneminde fazla salgılanırsa devlik, az salgılanırsa cücelik durumu meydana gelir.
Soru 6.
| Hormon | Salgılandığı Yer | Görevleri | |
| I | İnsülin | Kan şekerini düşürür. | |
| II | Tiroksin | Metabolizmayı hızlandırır. | |
| III | Antidüiretik hormon | Suyun böbreklerden emilimini sağlar. | |
| IV | Kalsitonin | Kan kalsiyum düzeyini azaltır. | |
| V | Kortizol | Karbonhidrat dışı kaynaklardan karbonhidrat oluşturur. |
Tabloda bazı hormonlar ve görevleri verilmiştir. Bu hormonların salgılandığı yerleri yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama:
Hormon
Salgılandığı Yer
Görevleri
I
İnsülin
Pankreas
Kan şekerini düşürür.
II
Tiroksin
Tiroit Bezi
Metabolizmayı hızlandırır.
III
Antidüiretik hormon
Hipofiz Bezi
Suyun böbreklerden emilimini sağlar.
IV
Kalsitonin
Tiroit bezi
Kan kalsiyum düzeyini azaltır.
V
Kortizol
Böbrek üstü bezi
Karbonhidrat dışı kaynaklardan karbonhidrat oluşturur.
Soru 7.
Ayşe’nin doktoru, kan testinde kandaki kalsiyum seviyesinin düşük olduğunu tespit eder. Doktor, bu durumu dengelemek için Ayşe’ye D vitamini yönünden zengin bir diyet önerir ve bazı hormonların bu süreçte nasıl çalıştığını açıklar.
Ayşe’nin kan kalsiyum seviyesi düştüğünde, bu durum hangi hormonlar ve homeostatik süreçler aracılığıyla dengeye getirilir? Kalsiyum dengesinin korunmasında bu hormonların rolünü açıklayınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Kandaki kalsiyum seviyesi düştüğünde, paratiroit bezi parathormon salgılar. Parathormon, kemiklerden kana kalsiyum geçişini hızlandırır, böbreklerden ve ince bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırır. Böylece kalsiyum seviyesi dengelenir. Kalsitonin hormonu ise kandaki kalsiyum seviyesi yükseldiğinde devreye girerek kemiklerde kalsiyum depolanmasını sağlar ve kalsiyum dengesini korur.
Soru 8.
Yusuf, yoğun bir spor aktivitesi sonrasında aşırı terlediğini ve çok susadığını fark eder. Bu sırada vücudunun su kaybettiği ve tuz seviyesinin değiştiği için kan basıncında düşüş yaşanır. Bu durumu dengelemek için vücudunda bazı hormonlar devreye girer.
Yusuf’un vücudunda yaşadığı bu su kaybı ve tuz dengesizliği durumu karşısında hangi homeostatik mekanizmalar devreye girer? Bu mekanizmaların işleyişini açıklayınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Yusuf’un su kaybı durumunda, kanın osmotik basıncı yükselir. Bu durumda hipotalamus, hipofiz bezini uyararak antidiüretik hormon (ADH) salgılar. ADH, böbreklerde suyun geri emilimini artırarak idrarı yoğunlaştırır ve vücudun su dengesini korur. Ayrıca susuzluk hissi oluşur ve Yusuf su içmeye yönlendirilir, bu da homeostaziyi sağlar.
Soru 9.
Ece, çocukluk döneminde timüs bezi yeterince gelişmemiş bir çocuk olarak doğmuştur. Ebeveynleri, doktorlarından bağışıklık sistemi ile ilgili sorun yaşayabileceğini öğrenmiştir. Ayrıca, stresli dönemlerde Ece’nin hastalıklara daha açık olduğunu fark ederler.
Ece’nin bağışıklık sisteminde zayıflık yaşamasının nedeni nedir? Timüs bezinin yeterince gelişmemesi bu durumu nasıl etkiler?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Ece'nin bağışıklık sistemindeki zayıflık, timüs bezinin gelişmemesinden kaynaklanmaktadır. Timüs bezi, özellikle T-lenfositlerin işlev kazanmasını sağlar ve bağışıklık sistemini destekler. Bu bez yeterince gelişmediğinde, bağışıklık sistemi tam olarak güçlenemez, bu da Ece’nin hastalıklara daha yatkın olmasına neden olur.
Soru 10.
Ali, bir gece lambası ile uyumaya alışık bir çocuktur. Ebeveynleri, Ali’nin büyümesinin yaşıtlarına göre daha yavaş olduğunu fark eder ve endokrin sistemini etkileyen bu durumun, melatonin hormonu ile bağlantılı olabileceğini öğrenir.
Ali’nin gece lambası ile uyuması, büyümesini nasıl etkileyebilir? Melatonin hormonu bu süreçte nasıl bir rol oynar?
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklama: Ali'nin gece lambası ile uyuması melatonin hormonunun yeterince salgılanmamasına neden olabilir. Melatonin hormonu, karanlıkta salgısı artan ve büyüme ile eşeysel gelişimi düzenleyen bir hormondur. Yetersiz melatonin salgılanması büyüme sürecini olumsuz etkileyebilir.