11.Sınıf İnsanda Sinir Sistemi Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru. 41
Beyne ait kısımların görev veya özellikleriyle ilgili olarak, aşağıda yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A. Omurilik Soğanı ⇒ Beyinciğin altında pons ile omuriliğin arasında alır.
B. Orta Beyin ⇒ Öğrenme ve hafıza gibi olayların denetlenmesini sağlar.
C. Pons ⇒ Arka beynin bir parçasıdır, orta beyin ile omurilik soğanı arasında bulunan kalın bir sinir demetinden oluşur.
D. Talamus ⇒ Bazı duyulardan gelen uyartıların düzenlenmesini sağlar.
E. Uç beyin ⇒ İstemli hareketlerin yapılmasını sağlar.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Omurilik soğanı arka beynin bir parçasıdır. Arka beyindeki konumu ise beyinciğin altında, pons ile omurilik arasındadır. Bilinç, hafıza, seka, düşünme, yazma, istemli hareketler ve duyuların alınıp değerlendirilmesi gibi faaliyetler uç beynin, beyin kabuğu denilen kısmında gerçekleşir. Pons arka beynin kısımlarından biridir. Omurilik soğanının üstünde yer alan kalın sinir demetidir. Talamus koku duyusu hariç bütün duyuların toplanma ve dağılma yeridir.
Soru. 42
Yapısında enine geçen bir kesit alındığında, dış kısmında nöronların gövdelerinden meydana gelen boz madde, iç kısmında ise akson demetlerinden meydana gelen ak madde denilen iki kısım ayırt edilir. Böyle bir yapılanmanın görülmesi için kesitin şekildeki kısımlardan hangilerinden alınmış olması gerekir?
.jpg)
A. X ve T
B. X ve Y
C. T, X ve Y
D. Y ve Z
E. X, Y ve Z
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Açıklama: Ön beyinden (T) enine geçen bir kesit alındığında, dış kısmında nöronların gövdelerinden meydana gelen boz madde, iç kısmında ise miyelin kılıf içeren akson demetlerinden meydana gelen ak madde denilen iki kısım ayırt edilir. Bu şekildeki bir yapılanma beyincik (X) için de geçerlidir. Omurilik soğanı (Y) ve omurilikte ise iç kısımda boz madde, dış kısımda ak madde olacak şekilde bir yapılanma vardır.
Soru. 43
Aşağıda verilenlerden hangisinde beynin bölümleri ve buraya ait yapı eşleştirmesi yanlıştır?
A. Orta Beyin ⇒ Omurilik Soğanı
B. Ara Beyin ⇒ Hipotalamus
C. Arka Beyin ⇒ Beyincik
D. Ön Beyin ⇒ Ara Beyin
E. Ön Beyin ⇒ Uç Beyin
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Açıklama: İnsan beyni; orta beyin ve arka beyin olarak üç kısımda incelenir. Ön beyin insan beyninin en büyük kısmıdır ve uç beyin ve ara beyinden oluşur. Uç beyin; beyin yarım kürelerinden, ara beyin ise talamus ve hipotalamustan oluşur. Arka beyin; beyincik, omurilik soğanı ve pons kısımlarından meydana gelir.
Soru. 44
Beyin tarafından yerine getirilen görevlerden bazıları şöyledir;
⇒ Dış ortamın sıcaklığına göre, vücut ısısının düzenlenmesi
⇒ Zeka, anlama, yazma ve konuşma gibi olayların düzenlenmesi
⇒ İç kulaktaki yarım daire kanalları ve gözden gelen uyartılarla birlikte vücudun dengesinin sağlanması
⇒ Solunum, sindirim ve dolaşım gibi yaşamsal faaliyetlerin düzenlenmesi
Aşağıdakilerden hangisi verilen görevlerin yerine getirilmesi ile doğrudan ilişkili bir yapı değildir?
A. Hipotalamus
B. Beyin Kabuğu
C. Talamus
D. Beyincik
E. Omurilik Soğanı
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Hipotalamus; hipofiz bezinin çalışmasında, su dengesi, kan basıncı, uyku, iştah, vücut ısısının düzenlenmesinde görev yapar. Beyin kabuğu; hafıza, öğrenme, değerlendirme, hayal kurma, resim yapma, yazma, okuma, konuşma, anlama, hatırlama ve istemli hareketleri gerçekleştirir. Talamus; duyu organlarından gelen impulsların sınıflandırıldığı ve ilgili merkezlere iletildiği yerdir. Beyincik; Vücudun dengesini sağlar. Omurilik Soğanı; solunum, dolaşım gibi sistemlerin otomatik çalışmasını ayarlar.
Soru. 45
Beyin kabuğu (uç beyin) aşağıdaki olayların hangisini gerçekleştirmez?
A. Gözden gelen uyarıları değerlendirme
B. Terlemeyle vücut ısısını düzenleme
C. Kasları hareket ettirme
D. Düşünerek yazı yazma
E. Okuduğu hikayeyi anlama
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Beyin kabuğu insanın öğrenilmiş davranışlarını yönetir. Öğrenme, öğrendiğini anlama, düşünme, zeka ve duyu merkezleri beyin kabuğundadır. Beyin kabuğunu ikiye ayıran yarığın iki yanındaki merkezler ise kol, yüz, karın ve bacak kaslarını denetler. Vücut ısısını ayarlama, ara beyinde bulunan hipotalamus tarafından yapılır.
Soru. 46
Parkinson; Beyindeki nöronların görev yapamaz hale gelmesi ve ölümü ile ortaya çıkar. Beyindeki bazı nöronlarda üretilen dopamin, bu hücrelerin bozulması ve ölümü ile yeterli oranda üretilemez. Dopamin, sinapslarda mesaj iletimini ve vücut dengesini sağlar.
Buna göre parkinson hastası olan bir bireyde;
I. Denge Bozukluğu
II. Nöronlar arasındaki sinapslarda iletişim bozukluğu
III. Motor sinirlerin düzgün çalışmaması
Durumlarından hangileri meydana gelebilir?
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve II
D. I ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E
Açıklama: Dopamin, sinapslarda mesaj iletimini ve vücut dengesini sağladığına göre yeterli üretilememesi ile nöronların arasında iletişim bozukluğu oluşur. Motor sinirler ara nöronlardan uyartı alamadığı için düzenli çalışamaz. Hareketlerin yavaşlaması, denge bozukluğu ortaya çıkar.
Soru. 47
Örneğin sempatik siirler etkinken kalp daha hızlı çarpar, sindirim yavaşlar, karaciğer glikojeni glikoza çevirir ve adrenali salgısı artar. Parasempatik sinirler ise genellikle sakinleştirmeye teşvik edicidir. Böylece kalp atışı azalır, sindirim artar ve glikojen üretimi artar. Bu örneklendirme aşağıdakilerden hangisini açıklamak için yapılmıştır?
A. Otonom sinir sistemi istemsiz olarak çalışır ve vücudumuzun iç ortamını düzenler.
B. Otonom sistemde impuls, somatik sisteme ait sinirlere göre daha yavaş ilerlemektedir.
C. Otonom sinir sisteminin sempatik ve parasempatik sinirleri, organ işlevlerini kontrol etmede çoğunlukla antagonist çalışır.
D. Her bir iç organa hem sempatik hem de parasempatik sinir bağlanır.
E. Otonom sinir sistemi beyinden ve omurilikten gelen motor sinirlerden oluşur.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Örneklendirme "Otonom sinir sisteminin sempatik ve parasempatik sinirleri, organ işlevlerini kontrol etmede çoğunlukla antagonistik (birbirine zıt) çalışır kuralını açıklamak için yapılmıştır.
Soru. 48
Beyinciği zarar gören insanda; çizgili kasların çalışması devam ettiği halde, iğneye iplik geçirme gibi faaliyetler yapılamaz. Bu durumu açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A. İç kulak ve gözden gelen uyarıların etkisiyle beyinciğin çalışmasının düzenlenmesi
B. Kas hareketleri arasındaki koordinasyonun sağlanması
C. Beyinciğin arka beyin bölgesinde bulunması
D. Beyinciğin iki yarım küreden oluşması
E. Beyinciğin dış kısmının boz iç kısmının ak maddeden oluşması
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Beyinciğin; arka beyin bölgesinde yer alması, iki yarım küreden oluşması, dış kısmının boz iç kısmının ak maddeden oluşması gibi özellikleri yapısal özellikleridir. Hassas faaliyetleri yerine getirememesinin yapısal özelliklerle ilgisi yoktur. İskelet kaslarının düzenli çalışması, kas hareketleri arasındaki koordinasyon beyincik tarafından kontrol edilir. Beyincik, beyin yarım küreleri ile birlikte istemli hareketleri düzenler. Dolayısıyla kas çalışması istemli olarak kontrol edilebildiği halde hassas işler yapılamaz.
Soru. 49
Merkezi sinir sisteminde uyarıların hedef organları etkileme yolarından bazıları şöyledir:
I. Çevreden gelen ani bir uyartıların, omurilik tarafından değerlendirilerek ilgili organda refleks tepkisinin oluşturulması
II. Beyinden gelen uyartıların iskelet kaslarında bazı hareketlerin gerçekleşmesini sağlaması
III. Beyinden gelen uyartılarla hipofizden ilgili dokuyu uyaracak hormonun kan damarına verilmesi
Bu tepkilerin gerçekleşme hızlarının azdan çoğa sıralanması aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A. I - II - III
B. II - III - I
C. I - III - II
D. III - II - I
E. III - I - II
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Açıklama: Çevreden gelen ani bir uyartı beyne gönderilmeden omurilik tarafından değerlendirilir ve tepki oluşturulur. Refleks olarak gerçekleşen bu olay uyarılara ilk ve en kısa cevaptır. İskelet kaslarındaki hareketler, somatik sinir sistemi tarafından gerçekleştirilir. Somatik sinir sisteminde miyelinli nöronlar bulunur. Refleks kadar hızlı olmasa da somatik sistemde de uyarılar hızlı ilerler ve tepkiler hızlı verilir. İç organların çalışması ve bazı endokrin bezlerin çalışması gibi vücut fonksiyonları otonom sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Otonom sistem miyelinsin nöronlardan oluşur. Otonom sinir sisteminin endokrin bezleri uyarması ve salgı üretilmesini sağlaması daha yavaş gerçekleşen bir tepkidir.
Soru. 50
İnsanda merkezi sinir sistemi kısımları ve görevleri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A. Uç Beyin ⇒ Öğrenme, hafıza merkezi
B. Beyincik ⇒ Acıkma, susama olaylarının düzenlenmesi
C. Omurilik Soğanı ⇒ Solunum, boşaltım olaylarının kontrol merkezi
D. Hipotalamus ⇒ Karbonhidrat yağ metabolizmasının düzenlenme merkezi
E. Omurilik ⇒ Refleks Merkezi
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.