10.Sınıf Kalıtımın Genel İlkeleri Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru 1. 5900
- Bir torbada üç tanesi yeşil, iki tanesi sarı olan beş bezelye bulunmaktadır.
- Torbadan bir bezelye çıkarılıyor ve tekrar torbaya konulduktan sonra ikinci bir bezelye daha çıkarılıyor.
B. 3/4
C. 2/25
D. 3/25
E. 6/25
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
2/5 (Birinci bezelyenin sarı olma ihtimali) x 1/5 (İkinci bezelyenin yeşil olma ihtimali) = 6/25
Soru 2. 5381
Bir popülasyonun kuşakları boyunca görülmeyen kalıtsal bir özelliğini izlenen bir kuşaktaki bazı bireylerde gözlenmesi;
I. Mutasyon
II. Modifikasyon
III. Adaptasyon
Durumlarından hangilerinin gerçekleşmesi sonucunda oluşmuş olabilir?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. I ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
- Bir türde olmayan kalıtsal bir özelliğin açığa çıkması mutasyonla ilgilidir.
- Modifikasyonlar, genin işleyişindeki değişim olup kalıtsal bir özellik oluşturmaz.
- Adaptasyonlar, doğal seçilimin ürünü olarak kalıtsal olan ve avantaj sağlayan özelliklerdir. Bu nedenle her adaptasyon türün her kuşağında ve tüm bireylerinde gözlenir.
Soru 3. 5309
Tüm bireyleri normal olarak diploid olan bir türde, kromozom ayrılmaması sonucu oluşan herhangi bir bireyin karyotipi, aşağıdakilerden hangisi ile gösterilmez?
A. 2n-1B. 2n+1
C. 2n-2
D. n+1
E. 2n+4
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Diploid türler haploid iki set kromozom içerir. Bu haploid setlerden (n) birini yumurtadan, diğerini spermden alırlar ve 2n ile gösterilirler. n+1 veya n-1 kromozom durumu haploid canlılardaki kromozom eksikliği veya fazlalığını gösterir.
Soru 4. 5045
İki ayrı özellik açısından genotipi aşağıda verilen canlıdaki krossing over olasılığı %20'dir. Bu canlıda AE, Ae, aE ve ae gametlerinin oluşma olasılığı % kaçtır?
A. AE → 5 Ae → 40 aE → 45 → ae → 10B. AE → 40 Ae → 40 aE → 20 → ae → 0
C. AE → 5 Ae → 45 aE → 45 → ae → 5
D. AE → 10 Ae → 45 aE → 45 → ae → 0
E. AE → 45 Ae → 5 aE → 45 → ae → 5
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
- Eşey ana hücrelerinde, hücre bölünmesinden önce kromozomlar kendini eşler ve mayoz I'in profaz evresinde iki olasılık ortaya çıkar.
- Birinci olasılık, krossing overin gerçekleşme olasılığı %20'dir.
- Homolog kromozomlar arasındaki krossing over aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
- Sonuçta Ae, AE, ae ve aE genotipli 4 farklı gamet oluşur. Her bir gametin oluşma olasılıkları birbirine eşittir.
- Buradan hareketle %20 / 4 = %5 herhangi bir ganetin oluşma olasılığıdır. Ae ve aE genotipli gametler atasal, ae ve AE gametleri ise rekombinant gametlerdir. Krossing over ürünü olan gametlere rekombinant gamet denir.
- İkinci olasılık, krossing overin gerçekleşmeme olasılığı %80'dir. Krossing overin gerçekleşmemesi durumunda yalnız atasal gametler (Ae ve aE) oluşur. Dolayısıyla %80 / 2 = %40 atasal bir gametin oluşma olasılığıdır.
- Buna göre;
- Ae gameti; Krossing overli %5 + Krossing oversiz %40 = % 45
- aE gameti Krossing overli %5 + Krossing oversiz %40 = % 45
- AE gameti Krossing overli %5 + Krossing oversiz %0 = % 5
- ae gameti Krossing overli %5 + Krossing oversiz %0 = % 5
Soru 5. 5616
Hayvan türlerinde, üreme farkına bağlı yeni bireylerin oluşumu aşağıda gösterilmiştir.
Bu üremelerde oluşan bireylerden hangileri çevre koşullarının kalıtım üzerindeki etkisini belirlemede kullanılabilir?
A. I numaralı üremeB. II numaralı üreme
C. III numaralı üreme
D. I ve III numaralı üreme
E. I ve II numaralı üreme
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
Soru 6. 5559
Bir genin eş baskın olan alellerini genotipinde bulunduran normal bir insanla ilgili;
I. Eş baskın alellerin her ikisinin de etkisi fenotipte gözlenir.
II. Bireyin farklı doku hücrelerinde eş baskın alellerden herhangi birinin etkisi açığa çıkar.
III. Bireyin oluşturacağı gametlerde eş baskın aleller birlikte bulunur.
İfade edilenlerden hangileri doğrudur?
A. Yalnız IB. Yalnız II
C. I ve III
D. II ve III
E. I, II ve III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: A
I. Eş baskın kalıtımda, özelliğe etki eden alellerin her ikisinin de etkisi fenotipte gözlenir. Heterozigot durumunda aleller birbirlerinin etkisini örtemez. II. Eş baskın alellerin aktif olduğu doku hücrelerinde, her iki alelinde aktif olduğu gözlenir. Farklı bir dokuda aleller inaktif oluyorsa, her iki alel de inaktif olur. III Gamette, her zaman alellerden yalnız biri bulunur.
Soru 7. 5848
Diploid bir canlının otozomal bağımsız üç özelliğinin baskın fenotipli olduğu bilinmektedir. Bu bireyin genotipini belirleyebilmek için aşağıdakilerden hangisiyle çaprazlanması gerekir?
A. AADdeeB. AADDEE
C. aaDdEE
D. aaddee
E. AaDdEe
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: D
Soruda istenen kontrol çaprazıdır. Baskın fenotipin genotipinin belirlenebilmesi için, çekinik fenotipli (homozigot çekinik genotipli) bireyle çaprazlama yapılır.
Soru 8. 5260
Yuvarlak ve sarı tohumlu bir bezelye bitkisinin, heterozigot olup olmadığını anlamak için aşağıdaki genotiplerden hangisine sahip bir bezelye bitkisi ile çaprazlanması gerekir? (Yuvarlak tohum aleli (Y) buruşuk tohum aleline (y) ve sarı tohum aleli (S) yeşil tohum aleline (s) baskındır.)
A. YYSSB. yyss
C. YYSs
D. yySS
E. YySS
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: B
Tohumların heterozigot olup olmadığını anlamak için kontrol çaprazlanması yapılır. Özellikler bakımından homozigot çekinik (resesif) bireylerle çaprazlandığında, oluşan ilk kuşakta çekinik özellik gösteren birey varsa, genotipi araştırılan bitkinin heterozigot olduğu söylenebilir.
Soru 9. 5811
Diploit kromozom sayısı 16 olan memeli türüyle ilgili, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Dişi ve erkek bireylerin normal vücut hücrelerinde 14 otozom bulunur.B. Sağlıklı bir erkeğin vücut hücrelerinde iki çeşit gonozom bulunur.
C. Erişkin dişilerde oluşan her yumurta hücresi aynı çeşit gonozom içerir.
D. Erişkin erkeklerde oluşan her sperm hücresi 8 farklı kromozom içerir.
E. Erişkin erkeklerde oluşan her sperm hücresinde aynı sayıda gen bulunur.
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: E
- 2n = 16 ise; dişilerde 2n = 14 + XX, erkeklerde 2n = 14 + XY kromozom dağılımı bulunur.
- X ve Y gonozom, diğerleri otozomlardır.
- Yumurta ve sperm n = 8 kromozomlu olup yumurtalar n = 7 + X, spermler n = 7 + X veya n = 7 + Y dağılımına sahiptir.
- Bu nedenle sperm hücresi 8 farklı kromozom içerir.
- Y kromozomu, X kromozomundan yaklaşık üç kat daha az gen içerir.
- Bu nedenle Y kromozomunu içere spermlerde X kromozomunu içerenlere göre daha az sayıda gen bulunur.
Soru 10. 5922
Genetik kavramlarla ilgili;
I. Genom
II. Alel
III. Gen
IV. Kromozom
Verilenlerin birbirini kapsama ilişkisi nedir?
A. IV > I > III > IIB. IV > III > II > I
C. I > IV > III > II
D. I > III > IV >II
E. I > IV > II > III
Cevap İçin Tıklayınız...
Cevap: C
- Bir bireydeki haploit kromozom setindeki tüm gen çeşitlerine genom denir.
- Bir kromozom, yüzlerce veya binlerce gen çeşidini içerebilen kalıtım birimidir.
- Bir gen bir karakterin oluşumundan sorumlu kalıtım birimidir.
- Aleli bir karakterin her bir özelliğinden sorumlu birimdir.