9.Sınıf Canlıların Ortak Özellikleri Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru. 1
Canlıların DNA’larında nükleotit çeşitleri aynı olmasına rağmen bu nükleotitlerin sırası ve sayısı farklıdır.
Bu durum aşağıda verilen moleküllerden hangisinin yapısını doğrudan etkiler?
A. Polipeptitler
B. Monosakkaritler
C. Trigliseritler
D. Vitaminler
E. ATP
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Soru. 2
Görsellerdeki canlılar için;
I. Dışarıdan gelen tüm uyaranlara cevap verebilme
II. ATP sentezleyebilme
III. Bulunduğu çevreye uyum sağlayabilme
IV. Taşıdığı kalıtsal bilgiyi kuşaklara aktarabilme
V. Dokusal yapıya sahip olma
Özelliklerinden hangileri ortak değildir?
A. I ve II
B. I ve V
C. II ve III
D. II ve IV
E. III ve V
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Soru. 3
Canlılar, yaşamsal faaliyetlerini devam ettirebilmek için enerjiye ihtiyaç duyar. Bu enerji, besinlerin hücrede parçalanmasıyla elde edilen ATP molekülünden karşılanır. Buna göre,
I. Oksijenli solunum
II. Oksijensiz solunum
III. Fermentasyon
Olaylarından hangileri ATP sentezini sağlar
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve II
D. II ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E
Açıklama: Canlılarda besinlerden ATP sentezini sağlayan 3 temel olay vardır: • Oksijenli solunum • Oksijensiz solunum • Fermantasyon Bu olaylar canlı hücreler içerisinde meydana gelir ve canlının ihtiyaç duyduğu enerjinin üretimini sağlar. Bu nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir
Soru. 4
Tüm canlılar belirli bir organizasyona sahiptir. Tek hücreli canlıların organizasyonunda en üst basamak aşağıdakilerden hangisidir?
A. Organel
B. Molekül
C. Hücre
D. Organ
E. Doku
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Bütün canlılar bir organizyona sahip olmakla birlikte tek ve çok hücreli canlılarda organizasyon basamaklarında farklılıklar bulunmaktadır. Tek hücreli canlılarda doku oluşumu meydana gelmediğinden organ oluşumu da görülmez. Bu nedenle tek hücreli canlılarda en üst basamak hücredir.
Soru. 5
Canlılarda metabolik faaliyetler sonucu oluşan atık maddelerin hücre veya vücuttan dışarı atılmasına boşaltım denir. İnsan vücudunda,
I. Kandaki CO2 ’in uzaklaştırılması
II. İdrar oluşumu
III. Terleme
Gerçekleşen olaylardan hangileri boşaltımdır?
A. Yalnız II
B. I ve II
C. II ve III
D. I ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E
Açıklama: Kandaki karbondioksit solunum yoluyla, kandaki zararlı maddeler böbrekte süzülerek idrarla vücuttan uzaklaştırılır. Bunlara ek olarak deri de terleme yolu ile fazla su, tuz ve diğer atıkları vücuttan uzaklaştırarak boşaltıma yardımcı olur. Bu nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.
Soru. 6
DNA replikasyonu sitoplazmada gerçekleşen bir canlıda aşağıdaki olaylardan hangisi görülmez?
A. Hücresel solunumla ATP elde edilmesi
B. Hücresel solunumla ATP elde edilmesi
C. Uyarılara karşı tepki verilmesi
D. Doku oluşturulması
E. Metabolik atıkların uzaklaştırılması
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Açıklama: DNA replikasyonu sitoplazmada gerçekleşen canlılar prokaryot hücre yapısına sahiptir. Prokaryot canlılarda metabolik faaliyetler için ATP sentezi, iç ortamın dengede tutulması, atıkların uzaklaştırılması ve uyarılara tepki oluşturulması ortak olarak görülür. Ancak tek hücreli oldukları için doku oluşumu görülmez.
Soru. 7
Canlılarda organizasyon basamaklarından bazıları aşağıda belirtilmiştir.
I. Hücre
II. Molekül
III. Doku
IV. Organizma
V. Organ
Buna göre bu basamakların küçükten büyüğe sıralanması seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
A. I, II, III, IV ve V
B. II, I, III, V ve IV
C. IV, V, III, I ve II
D. II, III, I, V ve IV
E. II, V, I, III ve IV
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Moleküller aynı ya da farklı atomların bir araya gelmesiyle oluşur. Moleküller bir araya gelerek organelleri, organeller bir araya gelerek hücreleri, hücreler bir araya gelerek dokuları oluşturur. Dokular bir araya gelerek organları, organlar sistemleri, sistemler de organizmayı oluşturur. Öncüllerdeki organizasyon basamakları küçükten büyüğe sıralandığında molekül – hücre – doku – organ – organizma (II, I, III, V ve IV) şeklindedir.
Soru. 8
Adaptasyon, bir organizmanın yaşadığı çevrede hayatta kalma ve üreme şansını artıran kalıtsal özelliklerin tamamıdır. Ancak bu adaptasyonlar aşırı soğuk, aşırı sıcak ya da besin kıtlığı gibi çok zor koşullarda yeterli olmayabilir. Özellikle hayvanlar bu koşullarda enerjilerini koruyabilmek ve metabolizmalarını yavaşlatmak için torpor adı verilen fizyolojik adaptasyonlar geliştirebilir. Buna göre,
I. arktik yer sincabının kış uykusuna yatması
II. çöl develerinin kirpiklerinin uzun olması
III. çöl kertenkelesinde vücudun öğlen saatlerinde uyuşması
Verilerden hangileri torpor örneği değildir?
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve II
D. II ve III
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: Arktik yer sincabının soğuğa karşı, çöl kertenkelesinin ise sıcağa karşı gösterdikleri durumlar fizyolojik birer adaptasyon olup torpor örnekleridir. Çöl develerinin kirpiklerinin uzun olması ise morfolojik bir adaptasyondur. Bu nedenle cevap II. öncülün yer aldığı B seçeneğidir.
Soru. 9
Canlılarda metabolik faaliyetler için gerekli enerji,
I. Oksijenli solunum
II. Oksijensiz solunum
III. Fermantasyon
IV. Fotosentez
Tepkimelerinin hangilerinde organik besinlerden sağlanır?
A. I ve II
B. I ve III
C. I, II ve III
D. II, III ve IV
E. I, II, III ve IV
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Canlılar enerji elde etmek için besin yapı taşlarını solunum reaksiyonlarıyla parçalayarak ATP sentezler. Solunum reaksiyonları; oksijenli ve oksijensiz solunum olmak üzere iki çeşittir. Besin yapı taşlarının parçalanmasıyla ATP üretilmesini sağlayan diğer bir olayda fermantasyondur. Fermantasyonda elektron taşıma sistemi olmaksızın organik bileşiklerden ATP sentezlenir. Fotosentezde üretilen enerji ise fotosentez tepkimelerinde kullanıldığından hücrelerde metabolik enerji ihtiyacı için kullanılmaz. Ayrıca fotosentez için gerekli enerji kaynağı ışıktır. Bu nedenle cevap I, II ve III. öncüllerin yer aldığı C seçeneğidir.
Soru. 10
Homeostazinin kontrol mekanizmalarından biri geri bildirimdir. Geri bildirim, pozitif ve negatif olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleşir. Negatif geri bildirimde başlangıç uyaranını azaltma, pozitif geri bildirimde ise daha da artırma söz konusudur. Buna göre aşağıda verilen düzenlemelerin hangisi negatif geri bildirim oluşturmaz?
A. Kan glikoz miktarı
B. Vücut sıcaklığı
C. Kan pıhtılaşma mekanizması
D. Vücut sıvılarının asitlilik seviyesi
E. Kanda karbondioksit düzeyi
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Kanın pıhtılaşması başlangıç uyaranını artırıcı bir özelliğe sahip olup pozitif geri bildirime örnektir. Bir kan damarı yırtıldığı ve bir pıhtı oluşmaya başladığı zaman damardaki delik kapanıp kanama duruncaya kadar pozitif geri bildirimle pıhtılaşma devam eder. Diğer örnekler ise homeostaznin korunması için negatif geri bildirimle kontrol edilir.