Soru. 21

CRISPR-Cas9 teknolojisi, DNA üzerinde hassas değişiklikler yapılmasına olanak tanıyan son derece özgün ve devrim niteliğinde bir yöntemdir. Araştırmacılar, bu teknoloji sayesinde DNA diziliminde eklemeler, çıkarmalar ve düzeltmeler yapabilirler. CRISPR-Cas9, genetik mühendisliğin ve biyoteknolojinin en önemli araçlarından biri haline gelmiştir. CRISPR-Cas9'un hassasiyeti ve etkili kullanımı, genetik düzenlemelerin daha önce hiç olmadığı kadar güvenli ve uygulanabilir hale gelmesini sağlamıştır.

a. CRISPR-Cas9 teknolojisi genetik mühendisliği ve biyoteknolojinin hangi alanlarında kullanılmaktadır.

b. CRISPR-Cas9'un etkili kullanımı bilime hangi katkıyı sağlamıştır?  Yazınız.

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 22

Penisilin, modern tıpta antibiyotik tedavilerinin başlangıcını temsil eden devrim niteliğinde bir buluştur. 1928 yılında Alexander Fleming, laboratuvarında tesadüfen Penicillium notatum adlı bir küfün bakterilerin çoğalmasını engellediğini fark etti. Bu keşif, bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde büyük bir çığır açtı. O döneme kadar pek çok bakteriyel enfeksiyon ölümcül olabilirken, Fleming'in buluşu sayesinde bu hastalıkların tedavisi mümkün hale geldi. Penisilin, antibiyotiklerin öncüsü olarak kabul edilir ve milyonlarca insanın hayatını kurtarmıştır.

Antibiyotiklerin ilk örneği olarak kabul edilen penisilinin keşfinin tıp dünyasındaki önemini yazınız.

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 23

Biyoloji, yaşamın ve organizmaların tüm yönlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Canlıların yapısını, işleyişini, gelişimini, kökenini ve hastalıklarını araştırarak, insan sağlığı üzerinde büyük bir etki yaratır. Biyoloji, insan sağlığını koruma ve iyileştirme adına yapılan tıbbi çalışmaların temelinde yer alır. Genetik araştırmalar, biyoteknoloji, farmakoloji ve tıp gibi sağlık bilimlerinde önemli katkılar sağlayan biyoloji, hastalıkların nedenlerini anlamak, yeni tedavi yöntemleri geliştirmek ve insan yaşam kalitesini artırmak amacıyla çalışır. Modern tıbbın ve biyoteknolojinin gelişimi, biyolojinin sağladığı temel bilgiler sayesinde mümkün olmuştur.

Genetik araştırmalar, biyoteknoloji, farmakoloji ve tıp gibi sağlık bilimlerinde önemli katkılar sağlayan biyoloji biliminin bu alanlarda yaptığı çalışmalarla ilgili amaçlarını yazınız.

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 24

Kalıtım biliminin temelleri, 19. yüzyılda Avusturyalı bir bilim insanı olan Gregor Mendel'in yaptığı bezelye bitkisi deneylerine dayanır. Mendel, çaprazlama deneyleriyle bitkilerdeki farklı karakterlerin nasıl aktarıldığını incelemiş ve kalıtımın temel yasalarını ortaya koymuştur. Bugün genetik biliminin en önemli kuralları olarak bilinen "Mendel Yasaları", karakterlerin nesilden nesile aktarımında belirli oranlar ve kalıpların olduğunu gösterir. Bu yasalar, baskın ve çekinik genlerin nasıl çalıştığını açıklamış ve modern genetik çalışmalarına ışık tutmuştur.

Kalıtım ile ilgili yapılan çalışmaların biyoloji bilimine olan katkılarını yazınız.

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 25

1996 yılında, bilim dünyasında büyük bir yankı uyandıran önemli bir gelişme yaşandı: İlk defa bir memeli hayvan, somatik hücre nükleer transferi yöntemi kullanılarak klonlandı. Bu süreçte İskoç bilim insanı Ian Wilmut ve ekibi, bir koyunun vücut hücresinden aldıkları DNA'yı başka bir koyunun yumurta hücresine yerleştirerek Dolly adını verdikleri koyunu klonladılar. Dolly, bu yöntemle klonlanan ilk memeli oldu. Böylece genetik mühendisliği ile klonlama alanında dönüm noktası niteliğinde bir başarıya imza atıldı. Bu çalışma, genetik biliminde önemli tartışmalara yol açmış ve ilerideki biyoteknoloji uygulamalarına ışık tutmuştur.

Bu yöntem biyolojinin hangi alanlarında önemli bir yenilik olarak kabul edilmektedir. Yazınız.

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 26

Bulaşıcı hastalıklar konusunda tarih boyunca birçok çalışma yapılmış, ancak Osmanlı döneminde yaşayan ünlü bilim insanı Akşemseddin, "mikrop ve bulaşma" teorisini ilk defa ortaya atanlardan biri olmuştur. Akşemseddin, o dönemde yaygın olan hastalıkların sebebinin mikroorganizmalar olduğunu ileri sürmüş ve mikropların bulaşıcı hastalıkların kaynağı olabileceğini belirtmiştir. Bu görüş, hastalıkların yayılma mekanizmalarını anlamada önemli bir adım olmuş ve modern mikrobiyolojiye ilham veren bilimsel çalışmalara katkı sağlamıştır.

Akşemseddin'in "mikrop ve bulaşma" teorisine bağlı olduğu tez biyolojide hangi bilim dalının temellerini oluşturmuştur?

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 27

Son yıllarda aşı teknolojilerinde önemli bir gelişme yaşanmış ve mRNA aşıları büyük bir başarıyla kullanılmaya başlanmıştır. Bu aşılar, vücuda virüsün bir parçasını üretmesini sağlayan mRNA molekülünü enjekte eder. Bu mRNA, genellikle virüsün spike proteini gibi belirli bir parçasını kodlar. Hücreler, mRNA'yı kullanarak virüsün bu parçasını üretir ve bağışıklık sistemi bu parçayı tanıyarak savunma mekanizması geliştirir. Özellikle COVID-19 pandemisinde kullanılan Pfizer-BioNTech ve Moderna aşıları, bu teknolojiye dayanmaktadır. mRNA aşılarının en önemli avantajlarından biri, virüsün tamamını içermediği için hastalığa neden olma riskinin bulunmamasıdır.

1. mRNA aşıları nasıl çalışır?

2. Bu aşıların geleneksel aşılara göre sağladığı avantajlar nelerdir?

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 28

1973 yılında Stanley Cohen ve Herbert Boyer, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği alanında devrim niteliğinde bir teknolojiyi geliştirdiler: Rekombinant DNA teknolojisi. Bu yöntem, bir canlının DNA'sına başka bir canlının genetik materyalini ekleyerek genetik yapıyı değiştirme imkânı sunuyordu. Cohen ve Boyer, bu teknoloji ile canlıların genetik yapısını yeniden düzenleyip yeni özellikler kazandırmayı başardılar. Örneğin, bakterilere insan insülini ürettirebilecek genleri ekleyerek önemli biyolojik ürünlerin üretimini sağladılar. Bu buluş, modern biyoteknolojinin ve genetik mühendisliğinin temelini attı ve ilaç üretimi, tarım, çevre koruma gibi birçok alanda çığır açıcı gelişmelere yol açtı.

Cohen ve Boyer'in 1973'te geliştirdiği rekombinant DNA teknolojisinin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği alanındaki önemi nedir ve bu teknolojinin insan sağlığına sağladığı faydalar nelerdir?

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 29

Edward Jenner, çiçek hastalığına karşı ilk başarılı aşıyı geliştirerek tıp tarihinde önemli bir dönüm noktası yaratmıştır. Çiçek hastalığı, tarih boyunca salgınlar halinde ortaya çıkarak milyonlarca insanın ölümüne neden olmuştur. Jenner, ineklerde görülen sütçü çiçeği (cowpox) virüsünü kullanarak, insanları bu ölümcül hastalıktan korumanın bir yolunu bulmuştur. Bu, modern aşılamanın başlangıcı olmuştur ve Jenner’in bu çalışması sayesinde çiçek hastalığı dünya genelinde ortadan kaldırılmıştır. Çiçek hastalığının yok edilmesi, aşıların ne kadar güçlü bir araç olduğunu ortaya koymuş ve halk sağlığı açısından büyük bir dönüm noktası sağlamıştır.

Edward Jenner’in çiçek hastalığına karşı geliştirdiği aşının toplum sağlığı üzerindeki etkileri nelerdir ve bu buluş, aşılamanın bugün bile devam eden başarısına nasıl bir katkı sağlamıştır? Bu bağlamda, aşıların modern halk sağlığı politikalarındaki önemi nedir?

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...

Soru. 30

1665 yılında Robert Hooke, gözlemlerini “Micrographia” adlı eserinde yayımlayarak bilim dünyasında büyük bir dönüm noktası oluşturdu. Bu eser, mikroskop kullanarak yaptığı gözlemleri içeriyordu ve mikroskobik canlıların ilk kez detaylı bir şekilde incelendiği ve çizimlerle belgelendiği bir çalışmaydı. Robert Hooke, bu çalışmasında hücre kavramını da bilim dünyasına kazandırdı. Mikroskobu kullanarak yaptığı gözlemler sonucunda bitki hücrelerinin duvarlarını keşfetmiş ve bu yapıları "hücre" olarak adlandırmıştır. Onun bu keşfi, biyolojinin gelişmesinde önemli bir dönüm noktası olmuştur ve mikroskobik dünyanın araştırılmasına öncülük etmiştir. Hooke’un çalışmaları, günümüz biyolojisinin ve mikrobiyolojisinin temelini oluşturan önemli buluşlara zemin hazırlamıştır.

Robert Hooke, geliştirdiği mikroskopla yaptığı gözlemleri “Micrographia” adlı eserinde yayımlayarak hangi bilimsel alanlara katkıda bulunmuştur. Bu katkıların biyoloji tarihindeki önemi nedir?

Doğru Cevap İçin Tıklayınız...