TYT 9.Sınıf Vitaminler Konusuna Ait Çalışma Soruları
Soru. 1
Aşağıda monosakkaritlerin bazı özellikleri verilmiştir.
I. Sindirilmeden hücre zarından geçebilme
II. Yapısında glikozit bağı taşımama
III. C, H ve O atomlarından oluşma
Bu özelliklerden hangileri disakkaritlerde görülmez?
A. I ve II
B. I ve III
C. I, II ve III
D. II ve IV
E. I, III ve IV
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.
Soru. 2
Birbirine bağlı çok sayıda benzer ya da özdeş monomerden meydana gelmiş uzun moleküllere polimer denir.
Buna göre, aşağıdaki makromoleküllerden hangisi polimer değildir? (2011 LYS)
A. Kolesterol
B. Kitin
C. Glikojen
D. Selüloz
E. Nişasta
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Açıklama: Birbirinin aynısı veya benzeri yapıtaşlarının kovalent bağlarla bağlanarak oluşturdukları, uzun bir moleküllere polimer denir. Polimerin yapıtaşları olarak görev yapan küçük moleküllere monomerler denir. Monomerleri farklı olan büyük moleküllere ise makromolekül denir. Her polimer aynı zamanda bir makromoleküldür. Ancak her makromolekül bir polimer olmayabilir. Örneğin lipitler makromoleküldür ancak polimer değildir. Kollesterol molekülü ise steroidler grubunda bir yağ molekülüdür. Karbon halkalarından oluşur. Yapısında gliserol ve yağ asitleri yoktur. Hücre zarından geçebilir.
Soru. 3
Bir tüpte, suyla karıştırılan X yağının üzerine, bu yağın yıkımını sağlayan enzim konulmuştur.
Bir süre sonra tüpte,
I. Yağ asitleri
II. Amino asitler
III. Gliserol
IV. Glikoz
V. X yağının yıkımını sağlayan enzim
Şeklindeki bileşiklerden hangileri bulunur? (1993 ÖYS)
A. I, III ve IV
B. I, III ve V
C. I, IV ve V
D. II, III ve IV
E. II, IV ve V
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Açıklama: X yağı eklenen yıkım enzimi etkisi ile sindirilir ve monomerleri olan gliserol ve yağ asitleri oluşur. Enzim harcanmadığı için tepkime sonunda tekrar serbest kalır. Bu durumda tüpte gliserol, yağ asitleri ve yıkım enzimleri bulunur. Glikoz ve amino asitler yağların yapısında bulunmadığı için tüpte oluşmazlar.
Soru. 4
Trigliseritlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2017 YGS)
A. Aynı miktardaki karbonhidrat ve proteinlere göre daha fazla enerji verir.
B. Yapılarında üç adet ester bağı bulunur.
C. Yapılarında üç molekül gliserol bulunur.
D. Doymuş veya doymamış olmasını, içerdikleri yağ asitlerinin özelliği belirler.
E. Yapıya katılan yağ asitlerinin bir kısmı insan vücudunda sentezlenirken bir kısmı besin yoluyla alınır.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Trigliseritlerin yapısında üç molekül gliserol değil, üç molekül yağ asidi bulunur.
Soru. 5
Aşağıda insan vücudunda sentezlenen tripeptit, trisakkarit ve trigliserit organik moleküllerinin sentezleri şematize edilmiştir.
Bunların sentezlenmeleri sırasında açığa çıkan su molekülü sayılarının kıyaslanmasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (2016 YGS)
A. I = II = III
B. I = II > III
C. I = II < III
D. I < II = III
E. I > II = III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Verilen sentez tepkimeleri dehidrasyon olaylarıdır ve kurulan bağ sayısı kadar su oluşur. Buna göre; -Tripeptit sentezinde 2 peptit bağı kurulmuş ve 2 su molekülü açığa çıkmıştır. -Trisakkarit sentezinde 2 glikozit bağı kurulmuş ve 2 su molekülü açığa çıkmıştır. -Trigliserit sentezinde 3 ester bağı kurulmuş ve 3 su molekülü açığa çıkmıştır. -Dolayısı ile açığa çıkan su molekülü sayılarının kıyaslanması: I = II < III şeklindedir.
Soru. 6
Bir fareye, karbon atomları işaretlenmiş yağ molekülü verilmiş ve fare bir süre aç bırakılmıştır. Bu sürenin sonunda, işaretlenmiş karbonun, hayvanın karaciğerindeki glikojen molekülünde olduğu saptanmıştır.
Bu durum, farenin karaciğer hücrelerinde;
I. Yalnızca gliserol molekülünün, depolama olayında kullanılması
II. Yağların karbonhidratlara dönüşmesi
III. Yağ asitlerinin kullanılmayıp, doğrudan hücre dışına atılması
Şeklindeki olaylardan, hangilerinin gerçekleştiğine kanıt olabilir? (1998 ÖYS)
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. I ve II
D. I ve III
E. II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: Yağ, önce gliserol ve yağ asitlerine hidroliz edilir. Oluşan yağ asitleri enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılır. İşaretlenmiş karbonun, hayvanın karaciğerindeki glikojen molekülünde olabilmesi için gliserolün önce glikoza sonra da glikojene dönüştürülerek depo edilmesi gerekir.
Soru. 7
Steroitlerin canlılarda genel olarak en önemli işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A. Bazı hormonların yapısına katılması
B. Gerektiğinde enerji deposu olarak işlev görmesi
C. Hücre zarının geçirgenliğini ve dayanıklılığını arttırması
D. Sinir hücrelerinde yalıtım görevi yapması
E. Vücut performansını arttırıcı etkiye sahip olması
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Açıklama: Steroitlerin canlılarda genel olarak en önemli işlevi, östrojen ve testosteron gibi bazı hormonların yapısına katılmasıdır.
Soru. 8
Lipitlerle ilgili;
I. Bir yağda üç yağ asidi aynı ya da farklı olabilir.
II. Fosfolipidler gliserole bağlı iki yağ asidinden oluşur.
III. Nötral yağlar, doğada lipitlerin en çok bulunan şeklidir.
IV. Yağlar, kesin olarak bir polimer olmasalar da küçük moleküllerin dehidrasyon reaksiyonları ile oluşmuş büyük moleküllerdir.
V. Kolesterol hayvan hücre zarının bir bileşenidir ve diğer steroidlerin sentezinde öncül rol oynar.
Yargılardan kaç tanesi doğrudur?
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
E. 5
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E
Açıklama: Verilen öncüllerin hepsi doğrudur.
Soru. 9
Fosfolipitler ile ilgili;
I. Hücre zarının temel bileşenidir.
II. Fosfat içeren bir baş ve buraya bağlı iki yağ asidinden oluşur.
III. Su ve suda çözünmüş maddeleri kolay geçirir.
Yargılarından hangileri doğrudur?
A. Yalnız I
B. Yalnız II
C. Yalnız III
D. I ve II
E. I, II ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Açıklama: Yağ asitlerinden oluşan kuyruk kısmı hidrofobik (Suyu sevmeyen) dir. Su ve suda çözünmüş maddeleri kolay geçirmez.
Soru. 10
I. C vitamini
II. A vitamini
III. K vitamini
IV. B vitamini
Uzun süre yukarıdaki vitaminleri içeren besinleri almayan bir insanda, hangi vitaminlerin eksikliğine bağlı oluşan hastalıklar diğerlerinden daha önce ortaya çıkar?
A. I ve II
B. II ve III
C. I ve IV
D. II ve IV
E. I ve III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Açıklama: A, D, E ve K vitaminleri vücutta depo edilebilir. Dolayısı ile eksikliklerinde hastalıklar geç ortaya çıkar. Ancak C ve B grubu vitaminler vücutta depo edilemediğinden eksikliklerinde hastalıklar erken dönemde ortaya çıkar.