Virüsler

► Hava, su, doğrudan temas, vücut sıvıları, damlacık ve diğer canlılar aracılığıyla bulaşıp hastalıklara yol açarlar.

► pH, radyasyon, kimyasal maddeler ve sıcaklık değişimlerinden çabuk etkilenirler.

► Viral hastalıklara karşı bağışıklık sağlamak için; aşı, koruyucu ve tedavi edici olarak da serum kullanılır. Bağışıklığı güçlendirici takviyelerin yapılması gerekir.

Virüsler genel olarak 3 gruba ayrılır.

1. Bitki virüsleri; sadece bitki hücrelerinde çoğalabilirler. Genomları genellikle RNA'dır. Örneğin; tütün mozaik virüsü.

2. Hayvan virüsleri; insan ve hayvan hücrelerinde çoğalabilen virüslerdir. Genomları DNA ya da RNA olabilir.

3. Bakteri virüsleri (bakteriyofaj); sadece bakteri hücrelerinde çoğalabilen virüslerdir. Genomları DNA'dır. (Faj yeme anlamına gelir.)

Virüslerin Çoğalması

► Konak hücre olarak bakterileri kullanan virüslere Bakteriyofaj ya da kısaca Faj adı verilir.

► Bakteriyofaj virüsü kuyruk kısmındaki  tutunma uzantıları ile bakteri hücresinin zarına tutunur.

► Genomunu bakteri hücresine bırakır. Protein kılıf hücre içine girmez. Sadece genomlarını gönderirler.

Virüsler girdikleri hücrelerde 3 farklı duruma neden olabilirler. Bunlar;

1. Liziz (litik) döngü; virüs girdiği hücrenin bir süre sonra parçalanıp yok olmasına neden oluyorsa bu olaya Liziz denir. Bakteriyofaj virüslerinde bu durum görülür.

2. Transformasyon (lizogenik) döngü; bazen virüs DNA'sı konak hücre DNA'sına bağlanı ve bir zarar vermez. Yani virüs DNA'sı konak hücreyi parçalamadan birlikte yaşarlar. Buna Lizogenik döngü denir. Bu durumda konak hücre yeni bir özellik kazanmış ve başka bir hücreye dönüşmüştür. Buna Transformasyon denir.

3. Reprodüksiyon (aslına uygun kopya); virüs girdiği hücrenin aşırı şekilde ve kontrolsüz çoğalmasına neden olabilir. Buna Reprodüksiyon denir.

Virüslerin Neden Olduğu Bazı Hastalıklar

Grip

► Genetik materyali RNA'dır.

► Üst solunum yollarına etki ederler. Hava yoluyla bulaşabilirler.

► Antibiyotik ile tedavi edilemez.

► Doktor kontrolü altında 3 - 5 gün istirahat edilir. Bol sıvı tüketilerek salgıların dışarı atılması sağlanır. İyileşme sağlanır.

► Grip virüsleri hızlı mutasyona uğradıkları için aşı ile kazandıkları bağışıklık yeni virüsler için etkisiz kalmaktadır.

Uçuk (Herpes Virüsü)

► Ağız kenarlarında, dudaklarda ve genital bölgede içi sıvı dolu küçük kabarcıklar oluştururlar.

► Herpes virüsünün sebep olduğu bir cilt hastalığıdır.

► Oldukça bulaşıcıdır. Hastanın kişisel ve özel eşyaları kullanılmamalı, doğrudan temas edilmemelidir.

► Kabarcıkların patlaması virüslerin yayılmasına neden olur. Enfekte olmuş bölgede; karıncalanma, kaşınma, yanma gibi belirtiler olur.

► Enfekte bölgeye tıbbi uçuk kremi sürülerek soğuk kompres uygulanabilir.

Kuduz

► Kuduz virüsü memelilerin ve kuşların hücrelerinde yaşayabilir.

► Genellikle kedi, köpek, sincap, tilki ve yarasa gibi memeli canlılarda yaygındır.

► Kedi ve köpek gibi evcil hayvanların salyalarında bulunan kuduz virüsü hayvanın ısırdığı yerdeki yaradan içeriye girer ve ilerleyerek beyne ulaşır.

► Eğer kuluçka döneminde koruyucu tedavi uygulanırsa başarılı bir sonuç alınır.

► Hasta kişilere aşı ya da bağışıklık serumu uygulanır.

► Kuduz virüsü beyin ve omuriliği etkilediği için ölümle sonuçlanan bir hastalıktır.

Hepatit B

► Sarılık hastalığının bir çeşididir.

► Hepatite sebep olan virüslerin A, B, C, D ve E şeklinde çeşitleri vardır.

► Bu virüsler karaciğer hücrelerini enfekte ederek kanser, siroz gibi hastalıklara neden olurlar.

► Hepatit B virüsü; kan, vücut sıvıları ve doğrudan temas ile bulaşabilir. Virüs vücuda girdikten sonra 40 ila 80 gün arasında değişen uzun bir kuluçka dönemi geçirir.

► Belirtileri; baş ağrısı, ateş, halsizlik, yorgunluk, istahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve üşümedir.

► Virüs karaciğer hücrelerini tahrip ederek fonksiyonlarını bozar.

► Korunmak için hijyen kurallarına dikkat etmeli ve Hepatit B aşısı yaptırılmalıdır.

AIDS

► Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu anlamına gelir. İngilizce baş harfleri kullanılmıştır.

► İnsan bağışıklık yetmezliği virüsünün (HIV) sebep olduğu çok tehlikeli, ölümcül bir hastalıktır.

► Afrika'da bir şempanze türünde gribe sebep olan virüsün (SIV) mutasyona uğrayarak insanda bu hastalığa neden olduğu bilinmektedir.

► Virüs bağışıklık sisteminin tamamen çökmesine neden olur.

► Bulaşma yolları; güvenli olmayan cinsel temas, hijyenik olmayan cerrahi müdahaleler, kanında bu virüsü taşıyan kişinin kanının sağlıklı kişiye transferi gibi yollarla bulaşır. (Yani cinsel temas ve kan yoluyla bulaşır.)

► Belirtileri; yüksek ateş, hızlı kilo kaybı, gece terlemeleri, sürekli öksürük, deri döküntüleri, halsizlik, menenjit gibi hastalıkların görülmesidir.