Konu Detayı Sayfası

Üç Üst Âlem (Domain) Sistemi

9.Sınıf

Yaşam

Sınıflandırma

46861

Üç Üst Âlem (Domain) Sistemi

İbni Sina islam dünyasının önemli bilim insanlarından biridir. Bir çok alanda önemli bilimsel çalışmalar yapmıştır. Bu alanlardan bazıları; tıp, matematik, kimya, coğrafya, astronomi ve felsefedir.

► Kitabü'ş Şifa adlı eserinde hayvan ve bitkilerin sınıflandırılmasıyla ilgili geniş bilgiler sunmuştur.

► Bu canlıların morfolojik benzerlikleri, anatomileri, yaşam alanları, davranışları gibi özelliklerini dikkate alarak sınıflandırmıştır.

► Başlangıçta canlılar genel olarak morfolojik ve ekolojik özelliklerine göre sınıflandırılmıştır.

► O dönemde canlılar; bitkiler ve hayvanlar şeklinde iki büyük gruba ayrılmıştır.

► Bu bilgiler ışığında günümüzde sınıflandırma işlemleri gelişerek son şeklini almıştır.

Biyolojik Sınıflandırma Sistemi

► Günümüz sistematikçileri canlıları Üç Üst Alem (üçlü domain sistemi) içerisinde gruplandırmaktadırlar.

Üçlü domain sisteminde; organizmalar üç ana gruba ayrılır.

1. Bakteriler (Bacteria) Üst Alemi (Domaini)

2. Arkeler (Archaea) Üst Alemi (Domaini)

3. Ökaryotlar (Eukarya) Üst Alemi (Domaini)

Ökaryotlar domaini ise dört alemden oluşur. Bunlar;

♦ Protista Alemi

♦ Bitkiler Alemi

♦ Mantarlar Alemi

♦ Hayvanlar Alemi

► Üçlü Domain Sistemin amacı; organizmalar arasındaki genetik ve yapısal farklılıkların göz önünde bulundurularak daha kapsayıcı ve doğru bir sınıflandırma yapılmasıdır.

► Önceleri bakterilerle birlikte gruplandırılan Arkelerin günümüzde ayrı bir grup olarak ele alınması mikroorganizmaların çeşitliliği ve ekolojik öneminin anlaşılması için çok önemlidir.

► Üçlü domain sistemde yer alan canlılar; ortak özelliklerinin yanısıra birbirlerinden farklı bir çok özellikte taşırlar.

► Genel olarak değerlendirildiğinde;

♦ Hücre tipi, hücre duvarı, hücre zarı,

♦ Kromozom yapıları, gen dizilimleri,

♦ Metabolik ve ekolojik özellikleri açısından her domainin kendine özgü özellikleri vardır.

Konuya Ait Videolar

Konu İle İlgili Sorular

Soru 1.

Yukarıda, farklı canlı gruplarını temsil eden görseller verilmiştir:

Bu canlılar arasında üretici olabilenler, aktif hareket edebilenler, eşeysiz üreyebilenler, prokaryot yapılı olanlar ve tek hücreli olanlar gibi farklı özelliklere sahip olanlar bulunmaktadır. Canlıların bu özelliklere göre sınıflandırılması biyolojide önemli bir yere sahiptir. Yukarıdaki görsellerde yer alan canlılar ile ilgili aşağıdaki ifadeleri inceleyiniz.

I. Üretici olabilenler öglena (2), yeşil bitki (4) ve bazı bakterilerdir (5). Öglena hem ototrof hem heterotrof beslenebilir, yeşil bitkiler fotosentez yapabilir, bazı bakteriler ise kemosentez veya fotosentez yoluyla üretici olabilir.

II. Aktif hareket edebilenler arasında öglena (2), deniz yıldızı (3) ve bazı bakteriler (5) bulunur. Öglena kamçı, bakteriler kamçı veya farklı hareket mekanizmaları, deniz yıldızı ise su basıncı sistemi ile hareket eder.

III. Eşeysiz üreme şapkalı mantarlarda (sporlarla), öglena (bölünme ile), deniz yıldızı (rejenerasyon ile), yeşil bitkilerde (vejetatif üreme ile) ve bakterilerde (ikili bölünme ile) görülür.

IV. Prokaryot yapılı olanlar öglena (2) ve bakteri (5) grubudur.

V. Tek hücreli canlılar öglena (2) ve bakterilerdir (5).

Bu ifadelerden hangisi yanlıştır? Açıklayarak belirtiniz.