Solucanlar ve Yumuşakçalar

Solucanlar

► Bazıları mikroskobik, bazıları metrelerce uzunlukta olabilmektedir.

► Tatlı ve tuzlu sularda, karada, toprakta ve canlı vücudunda parazit olarak yaşayan türleri vardır.

► Vücutları bilateral simetri yapılıdır. Genelde yuvarlak veya yassı şekillidir.

► Embriyonik dönemde mezoderm tabakasının oluşumu solucanlarla başlar.

► Eşeyli ve eşeysiz olarak çoğalırlar. Bazı türleri hermafrodittir.

► Solucanlar 3 grupta incelenir.

Yassı Solucanlar

► Parazit veya serbest yaşayan türleri vardır.

► Vücutları bilateral simetrili olup yassı ve incedir. Ağız ve anüs görevi yapan tek açıklık bulunur.

► Eşeyli ya da eşeysiz üreyebilirler. Genellikle hermafrodit canlılardır.

► İlk özelleşmiş boşaltım organı Protonefridyum'dur ve yassı solucanlarda görülür.

► İlk merkezi sinir sisteminin görüldüğü canlıdır. İp merdiven sinir sistemi görülür.

► Denizlerde, tatlı sularda ve nemli ortamlarda yaşar.

► Bu canlıların 20.000 civarında türü bulunur.

► Çoğu sindirim sistemi gelişmediğinden başka canlıarın üzerinden beslenir yani parazittir.

► Parazit olanlar, insanlarda ve hayvanlarda hastalık yapar.

► Planarya, Tenya, Karaciğer Kelebeği yassı solucanlardır.

Yuvarlak Solucanlar

► Yuvarlak ve uzun bir vücut yapısına sahiptirler. Vücutları segmentsizdir.

► Bilateral simetrili vücut yapısı bulunur.

► Bazıları insan, hayvan ve bitkiler üzerinde parazit (aslak) olarak yaşar.

► Bazıları ise tatlı sularda, denizlerde ve nemli bölgelerde yaşar.

► Ağız ile başlayıp anüs ile biten çift açıklıklı sindirim sistemi ilk defa yuvarlak solucanlarda görülmüştür.

► Çoğu parazittir ve ayrı eşeylidir. (Yani erkek ve dişi üreme sistemi ayrı ayrı canlılarda bulunur.)

► Solunum ve boşaltım sistemleri gelişmemiştir. Solunumlarını vücut yüzeyi ile yaparlar.

► Kıl kurdu, Ascaris (bağırsak solucanı) , Trichinella (trişin), Kancalı Kurt bu gruptandır ve insanlarda parazit olarak bilinen türlerdir.

Halkalı Solucanlar

► Vücutları uzun ve segmentlidir.

► Bilateral simetrili vücut yapısına sahiptirler.

► Dolaşım sistemi ve kapalı kan dolaşımının ilk kez görüldüğü canlıdır.

► Gerçek vücut boşlukları (sölom boşluğu da denir) bulunur.

► Solunumlarını; nemli deri yüzeyleri ile yaparlar.

► Suda ve karada yaşarlar. Suda yaşayanlar solungaç, karada yaşayanlar ise deri solunumu yapar.

► Rejenerasyon yetenekleri yüksektir. Vücutlarından kopan parçaları tekrar yenilerler.

► Eşeyli ya da eşeysiz üreyebilirler. Hermafrodit olanları karşı cinsle döllenme yapar. (Kendi kendilerini döllemezler.)

► Kapalı kan dolaşım sistemi görülür. Yani kan vücut boşluğuna akmadan damar içinde dolaşır.

► Boşaltım organlarına Nefridyum denir.

► Beyin ve sinir sistemleri vardır.

► Vücutlarındaki halkasal ve boyuna kaslarla hareket ederler.

► Beslenmeleri; etçil ya da çürümüş bitkileri yiyerek olur.

► Toprak solucanı; toprakta açtığı oyuklar ile toprağın havalanmasında ve yağmur sularının süzülmesinde rol oynar. Böylece toprağın verimini arttırır.

► Sülük ve toprak solucanı en çok bilinen halkalı solucanlardır.

NOT: Yağmurlu havalarda toprak solucanları toprağın üstüne çıkar. Bunun nedeni yağmur sularının topraktaki hava boşluklarını kapatması ve solucanın O₂'siz kalmasıdır.

Yumuşakçalar

► Eklem bacaklılardan sonra ikinci en büyük omurgasız hayvan grubudur.

► Bu grup içerisinde şekil ve büyüklük bakımından çok farklı canlı örnekleri vardır.

► Vücut büyüklüğü 1 mm. olan küçük bir salyangozdan, boyu 16 metreye ve vücut ağırlığı 2 tona ulaşabilen dev mürekkep balığına kadar değişen türleri vardır.

► Tuzlu ve tatlı sularda, karada yaşarlar.

► Vücutları yumuşak ve kabukludur. Kabuklarında kalsiyum karbonat bulunur.

► Kabukların altında manto denilen vücut örtüleri vardır.

► Suda yaşayanlar solungaç solunumu, karada yaşayanlar ise kabut altındaki genişlemiş yüzey ile solunum yapar.

► Çoğunda açık kan dolaşımı görülür. Ancak mürekkep balığı, ahtapot ve kalamarda kapalı kan dolaşımı vardır.

► Genellikle eşeyli olarak ürerler. Pek çok salyangoz hermafrodittir.

► Midye gibi bazı türlerde pürüzsüz ve parlak sedef tabakası bulunur.

► Midyeler silleri yardımıyla solungaçları üzerindeki mukusa yapışan mikroorganizmaları yiyerek beslenirler.

► Pek çok çeşidi insanlar tarafından besin olarak tüketilir.

► Ayrıca istiridyelerden elde edilen inci ile sedef takı ve süs eşyası yapımında kullanılır.

► En çok bilinenleri; Midye, istiridye, salyangoz, ahtapot, mürekkep balığı, sümüklü böcektir.