Konu Detayı Sayfası

Ökaryotlar

Yaşam

Sınıflandırma ve Biyoçeşitlilik

102

3. Ökaryotlar

► Ökaryotlar, hamurun kabarmasını sağlayan tek hücreli mayalardan okyanuslardaki devasa boyuta sahip balinalara kadar prokaryotların dışında kalan tüm canlıları kapsayan domaindir.

► Ökaryotlar domaini içerisinde yer alan canlıların hücreleri, belirgin bir çekirdek ve yine zarla çevrili yapıları ile diğer domainlerden ayrışır.

► Çekirdek zarı ve zarlı organelleri bulunan gelişmiş hücrelerdir. Zarsız organellere de sahiptirler.

► Ökaryot hücreye sahip canlılar tek hücreli ya da çok hücreli olabilirler.

► Kalıtım materyali (DNA) çekirdekte bulunur.

► Bu gruptaki canlılar tek hücreli organizmalardan çok hücreli organizmalara kadar çeşitli organizasyon seviyelerine sahip olabilir.

► Örnek canlılar; Protistler, mantarlar, bitkiler, hayvanlardır.

Ökaryot Hücrelerde Bulunan Yapılar

♦ Hücre zarı

♦ Sitoplazma

♦ DNA ve RNA

♦ Ribozom

♦ Çekirdek, çekirdekçik

♦ Diğer zarlı ve zarsız organeller (Mitokondri, golgi, lizozom, sentrozom, koful, endoplazmik retikulum, peroksizom vb.)

Prokaryot ve Ökaryot Hücrelerde Bulunan Ortak Yapılar

► Hücre zarı

► Sitoplazma

► Kalıtım materyali (DNA, RNA)

► Ribozom organeli

Prokaryot hücre yapısına sahip organizmaların (bakteri ve arkelerin) bazı belirleyici özellikleri vardır. Şöyle ki;

En önemlisi zarlı oluşuma sahip olmamaları,
DNA'larının sitoplazmada bulunması,
Kemosentez yapmaları,
Oksijensiz solunum ile ATP enerjisi üretmeleri (Oksijensiz solunum ökaryotlarda görülmez, bazı prokaryotlara özgüdür.)
Endospor oluşturabilmeleri (sadece bazı bakterilere özgüdür.)

Bir hücreli olması, hücre duvarı taşıması prokaryot olduğunu kanıtlamaz. Çünkü bu özellikler bazı ökaryot hücreliler için de geçerlidir.