Özetini Okumak İçin Tıklayınız...
Mitoz, hücre bölünmesinin bir türüdür ve genellikle vücudumuzdaki normal hücre yenilenmesi ve büyümesi için kullanılır. Mitoz sırasında, bir ana hücre iki genetik olarak eşit kız hücresine bölünür. Mitoz, beş aşamalı bir süreç olan profaz, metafaz, anafaz, telofaz ve sitokinez olmak üzere belirli bir sırayla gerçekleşir.
Eşeysiz üreme, tek bir ebeveynden kaynaklanan genetik materyalin kopyalanması ve yeni bir bireyin oluşturulması sürecidir. Eşeysiz üreme, mitoz gibi hücre bölünmesi süreçlerini içerebilir. Eşeysiz üreme, birçok tek hücreli organizma ve bazı çok hücreli organizmalar için yaygın bir üreme yöntemidir.
Mitoz ve eşeysiz üreme, organizmaların büyümesi, onarımı ve yenilenmesi için önemli bir rol oynar. Ayrıca, popülasyonların hızlı bir şekilde artmasına ve çeşitliliğine katkıda bulunabilirler. Ancak, eşeysiz üreme, genetik çeşitliliğin azalmasına ve adaptasyon yeteneğinin sınırlanmasına yol açabilir.
Sonuç olarak, mitoz ve eşeysiz üreme, organizmaların büyümesi, yenilenmesi ve popülasyonların artması için önemli süreçlerdir. Her iki süreç de genetik materyalin korunmasına ve organizmaların hayatta kalmasına yardımcı olur, ancak aynı zamanda genetik çeşitliliği de etkiler.
Mitoz ve Eşeysiz Üreme
Yaşamın sırları hücrede gizlidir. Yetişkin bir insanda bulunan milyarlarca hücre, tek bir hücrenin bölünmeye başlaması sonucunda meydana gelir. Vücudumuzda farklı tiplerde pek çok hücre bulunur. Bu hücrelerin yaşam süreleri birbirlerinden farklıdır. Bununla birlikte bazı hücreler ise bölünemez. Hücre bölünmesinin kontrolü yaşam için çok önemlidir. Bazı hücrelerin bölünme yeteneğinin azalması, sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi, kontrolsüz hücre bölünmesi de kansere neden olabilir.
- Bilinen bütün canlılar hücrelerden oluşur.
- Hücre, canlının en temel yapısal ve işlevsel birimidir.
- Canlıların bazıları tek hücreli, bazıları ise çok hücrelidir.
- Hücrenin hayat devri hücre bölünmesi ile tamamlanır.
- Belirli gelişim evrelerinden geçerek olgunlaşan bir hücreden yeni hücrelerin oluşmasına bölünme denir.
- Hücrelerin sayısal artışı ancak hücre bölünmesi ile mümkün olabilmektedir.
- Hücre bölünmesi, tek ve çok hücreli canlılarda görülen doğal bir metabolik olaydır.
- Her canlının neslini devam ettirmek üzere kendine benzer yeni bireyler meydana getirmesine üreme denir.
- Hücre bölünmesi, tek hücreli canlılarda canlının çoğalmasını sağlarken, çok hücreli canlılarda ise canlının büyümesini ve gelişmesini sağlamaktadır.
Üniteye Bağlı Diğer Konular
Soru. 1
Homolog kromozomların; I. Uzunlukları II. Sentromer konumları III. Alellerin lokusları IV. Gen sayıları V. Bant desenleri özelliklerinden hangilerinin aynı olması beklenir?
A. I ve IIB. II, IV ve V
C. I, III ve V
D. II, III, IV ve V
E. Hepsi
Doğru Cevap: E
Açıklaması: Homolog kromozomların uzunluklarının, sentromer konumlarının, alellerin yerleştiği lokusların, taşındıkları gen sayılarının, jelde yürütüldüğünde oluşan bant desenlerinin aynı olduğu gözlemlenir.
Soru. 2
Şekildeki kromozom sayısı kaçtır?
Çeşitli canlıların bölünen hücrelerinden alınan örnekler aşağıdaki şekilde verilmiştir.
A. 3B. 5
C. 7
D. 8
E. 11
Doğru Cevap: D
Açıklaması: Şekilde 8 sentromer bulunmaktadır. Kromozom sayısı sentrozom sayısı ile belirlenir. Buna göre 8 kromozom bulunur.
Soru. 3
X türü canlının monoploid hücresindeki kromozom sayısının 108, Y türü canlının diploid hücresindeki kromozom sayısının 108 olduğu tespit edilmiştir. X ve Y canlılarının bu hücrelerdeki otozom sayıları aşağıdakilerden hangisidir?
A. X Canlısı ⇒ 107 Y Canlısı ⇒ 107B. X Canlısı ⇒ 106 Y Canlısı ⇒ 106
C. X Canlısı ⇒ 106 Y Canlısı ⇒ 107
D. X Canlısı ⇒ 107 Y Canlısı ⇒ 106
E. X Canlısı ⇒ 108 Y Canlısı ⇒ 108
Doğru Cevap: D
Açıklaması: X canlısı; otozom + gonozom 107 + 1 (Örnek = X) Y canlısı 106 + 2 (Örnek = XX) Buna göre cevap X Canlısı ⇒ 107 Y Canlısı ⇒ 106 olmalıdır.
Soru. 4
Hücre bölünmesi sırasında gerçekleşen bazı olaylar aşağıda verilmiştir. I. Kardeş kromatitlerin zıt kutuplara doğru çekilmesi II. Çekirdek zarının erimesi III. Hücrenin boğumlanması ve sitokinezin gerçekleşmesi IV. Kromozomların hücrenin ekvator düzlemine dizilmesi V. Kromatin ipliklerin kısalıp kalınlaşarak kromozomları meydana getirmesi Buna göre, verilenlerden hangisi hücre döngüsü geçirmekte olan bir hayvan hücresinin anafaz evresinde gerçekleşir?
A. IB. II
C. III
D. IV
E. V
Doğru Cevap: A
Açıklaması:
Soru. 5
2n = 6 kromozomu olan dişi bireyin bir hücresinin karyotip örneğini çiziniz.
Doğru Cevap:
Açıklaması:
Soru. 6
Aşağıda mitoz bölünmenin bir evresine ait hücrenin çekirdeğindeki kromozomlar görülmektedir. Hücrenin bu evresindeki kromozom sayısı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A. 2n = 3B. 2n = 6
C. n = 6
D. n = 3
E. 3n = 3
Doğru Cevap: D
Açıklaması:
Soru. 7
Zeynep öğretmen sınıfta hücre döngüsü konusunu işlerken ilk evrenin interfaz (hazırlık) evresi olduğunu açıklamıştır. İnterfazın hem mitoz hem mayoz bölünmelerinin başında ortak gerçekleştiğini ifade etmiştir. Öğrencilere interfazın G1, S ve G2 evrelerinde meydana gelen olayları açıklamalarını istemiştir. Bu soruya Mehmet, Ece ve Esra cevap vermiştir. Hangi öğrenciler interfaz evrelerinde gerçekleşen olaylarla ilgili yanlış cevap vermiştir? Doğru cevabı yazarak belirtiniz. Mehmet: G1 evresinde; hücre büyür, organel sayısı artar, ATP ve protein sentezi artar, hücre metabolizması hızlanır. …………………… Ece: S evresinde; mitoz bölünme için gerekli hazırlıklar tamamlanır. …………………… Esra: G2 evresinde; DNA kendini eşleyerek genetik materyal iki katına çıkar. ……………………
Doğru Cevap:
Açıklaması: Mehmet: Doğru bir ifadedir. Ece: Yanlış bir ifadedir. S evresinde DNA eşlenmesi olur. Esra: Yanlış bir ifadedir. G2 evresinde mitoz bölünme için gerekli hazırlıklar tamamlanır.
Soru. 8
Hücre döngüsünün mitoz bölünme evrelerine aşağıdakilerden hangisi dahil edilemez?
A. İnterfazB. Profaz
C. Metafaz
D. Anafaz
E. Telofaz
Doğru Cevap: A
Açıklaması:
Soru. 9
Aşağıda verilen örnekler hangi çeşit eşeysiz üreme yoludur. Karşılarına yazınız. I. Paramesyum enine, amip her yöne, öglena boyuna bölünerek çoğalır.: ……… II. Bira mayasında oluşan bir çıkıntı gelişerek yeni bir birey oluşturur.: ………… III. Deniz yıldızından kopan bir vücut parçası gelişerek yeni bir birey oluşturur.: ………
Doğru Cevap:
Açıklaması: I. Bölünerek II. Tomurcuklanarak III. Rejenerasyon