Hücreye İlişkin Bilgilere Tarih Boyunca Katkı Sağlayan Bilim İnsanları ve Yaptıkları Çalışmalar Aşağıdaki Tabloda Özetlenmiştir.
| Bilim İnsanı | Yaptığı Çalışma |
|---|---|
| Robert Hooke | İlk hücreyi keşfetti. |
| A.Van Leewenhoek | Bakterilerin varlığını ilk kez keşfetti. Mikrobiyolojinin kurucusu olarak kabul edilir. |
| Matthias I.Schleiden | Bitkilerin hücrelerden oluştuğunu |
| Theodore Schwann | Hayvanların hücrelerden oluştuğunu |
| T.Schwann, M.I.Schleiden | İlk hücre teorisini ileri sürdüler. |
| Rudolph Virchow | Tüm canlıların hücrelerden meydana geldiğini ve bunların bölünerek yeni hücreler oluşturduğunu |
| Friedrich Miescher | Nükleik asitleri, som balığının sperm hücrelerinin çekirdeklerinde görüldüğünü |
| Max Knoll ve Ernst Ruska | İlk elektron mikroskobunu yapmışlardır. |
| Watson ve Francis Crick | DNA'nın çift sarmal yapıda olduğu ileri sürüldü. |
| Singer ve G.Nicholson | Hücre zarının yapısı "Akıcı Mozaik Zar Modeli" ile açıklandı. |
► Hücre canlıların temel yapısal ve işlevsel birimidir.
► Canlının tüm yaşamsal olayları hücre içinde gerçekleşir.
► Hücrenin keşfedilmesi mikroskobun icat edilmesiyle başlamıştır.
► Hücreler ilk kez 1665 yılında Robert Hooke tarafından keşfedildi. Hooke incelediği ölü mantar dokusunda içi boş odacıklar gördü. Bu boş odacıklara hücre (cellula) adını verdi.
► Aslında bu odacıklar boşluklar değil, bitki hücrelerinin etrafını saran cansız hücre çeperlerinin oluşturduğu odacıklardır.
► 17.yüzyılın sonlarında Anton van Leeuwenhoek ilk mikroskobu keşfederek bakterilerin varlığını görmüştür. Böylece mikrobiyoloji biliminin kurucusu olarak kabul edilmiştir.
► 19.yüzyılda T.Schwann, M.I.Schleiden ve Rudolph Virchow çalışmaları hücrenin canlılık için önemini ortaya koymuştur.
► M.I.Schleiden; bitkilerin, T.Schwann ise hayvanların hücrelerden oluştuğunu öne sürmüştür. Rudolph Virchow ise bu çalışmalara ilave olarak hücrelerin büyümesi ve çoğalması üzerine çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalar bir araya getirilerek Hücre Teorisi geliştirilmiştir.
1. Bütün canlılar bir ya da birden çok hücreden oluşmuştur.
2. Hücreler canlının yapısal ve işlevsel birimidir.
3. Yeni hücreler var olan hücrelerin bölünmesi sonucunda meydana gelir.
4. Hücreler kalıtım maddesi (DNA ve RNA) taşır ve bunu bölünerek yavru hücrelere aktarır.
5. Tüm metabolik olaylar hücre içinde gerçekleşir.
Konuya Ait Çıkmış Sorular
Soru 1.
Hücre ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
(2011-Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS))
A. Ökaryotik hücrelerde zarlı organeller bulunur.B. Hücre büyüdükçe yüzey alanı/hacim oranı azalır.
C. Hücre canlılığın temel birimidir.
D. Yeni bir hücre ancak başka bir hücrenin bölünmesiyle oluşur.
E. Farklılaşmış hücreler sürekli bölünür.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 2.
Endosimbiyotik Hipotez, ökaryotlardaki mitokondri ve kloroplast organellerinin, prokaryotlardan köken aldığını savunur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “Endosimbiyotik Hipotez”i desteklemek amacıyla kullanılamaz?
(2008-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
A. Mitokondri ve kloroplastların halkasal DNA ya sahip olmalarıB. Mitokondri ve kloroplastların çoğalma şeklinin bakterilerinkine benzerlik göstermesi
C. Prokaryotlarla ökaryotların protein sentezinde aynı aminoasitleri kullanmaları
D. Mitokondri ve kloroplast ribozomlarının, prokaryotların ribozomlarına benzerlik göstermesi
E. Günümüzde bir hücreli ökaryot canlılarda simbiyotik olarak yaşayan prokaryot canlıların bulunabilmesi
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Soru 3.
Aşağıda bir hayvan ve bitki hücresi şematize edilmiştir.
Bu hücreler karşılaştırıldığında aşağıdakilerin hangisi açısından aralarında farklılık olmadığı görülür?
(2020-YKS-Temel Yeterlilik Testi (TYT))
A. Hücre duvarının varlığıB. Hücre bölünmesinde sitokinezin gerçekleşme şekli
C. Hücre içerisinde yer alan organel çeşitleri
D. Hücre içi iskelet elemanlarının varlığı
E. Kofulların sayısı ve büyüklükleri
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Konu İle İlgili Sorular
Soru 1.
Hücre teorisiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A. Tüm metabolik olaylar hücre içinde gerçekleşir.B. Hücreler sadece tek çeşit nükleik asit bulundurur.
C. Tüm hücreler kendinden önceki hücrelerin bölünmesiyle oluşur.
D. Hücre canlının temel, yapısal ve işlevsel birimidir.
E. Tüm canlılar hücre veya hücrelerden oluşur.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: B
Soru 2.
1838 yılında Alman bilim insanı Mathias Schleiden bitkilerin hücrelerden oluştuğunu ortaya çıkarmıştır. Ertesi yıl da vatandaşı Thedor Schwann hayvanların hücrelerden oluştuğunu belirlemiştir. Bu iki bilim insanının birbirinden bağımsız olarak ortaya çıkardığı bu bilgiler hücre teorisini doğurmuştur. Hücre teorisinde aşağıdakilerden hangisi ile ilgili bir bilgi yoktur?
A. Bütün canlılar bir ya da birden çok hücreden oluşmuştur.B. Hücreler canlının yapısal ve işlevsel birimidir.
C. Yeni hücreler var olan hücrelerin bölünmesi sonucunda meydana gelir.
D. Yapısına göre hücreler prokaryot ve ökaryot olarak iki çeşittir.
E. Tüm metabolik olaylar hücrede gerçekleşir.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Açıklaması: Hücre teorisinde yapısına göre hücre çeşitleri ile ilgili bir bilgi yoktur.
Soru 3.
Hücrelerin yapılarına göre ayrımı ve özelliklerini içeren tablo aşağıda verilmiştir.
| Prokaryot Hücre | Ökaryot Hücre | |
|---|---|---|
| I | DNA sitoplazmada ve halkasaldır. | DNA çekirdekte ve doğrusaldır. |
| II | Ribozom taşır. | Ribozom taşır. |
| III | Tamamı bir hücrelidir. | Tamamı çok hücrelidir. |
| IV | Zarla çevrili çekirdek yoktur. | Zarla çevrili çekirdek vardır. |
| V | Hücre çeperi bulunabilir. | Hücre çeperi bulunabilir. |
Tabloda verilen numaralı bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. IB. II
C. III
D. IV
E. V
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Soru 4.
Hücre ile ilgili araştırmaların tarihsel gelişim sürecindeki bazı gelişmeler şunlardır:
I. Mikroskobun bulunması
II. Canlıların hücresel yapıya sahip olduğunun anlaşılması
III. DNA’nın kalıtım materyali olduğunun bulunması
IV. Hücre teorisinin ortaya atılması
Verilen bu olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A. I-II-III-IVB. I-III-IV-II
C. II-I-IV-III
D. I-II-IV-III
E. IV-II-I-III
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Soru 5.
Canlıların fonksiyonel birimi olan hücre ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A. Zarla çevrili çekirdeği olmayan hücrelerde sitoplazmada halkasal DNA bulunur.B. Prokaryot ve ökaryot hücreler protein sentezini aynı organel çeşidinde gerçekleştirir.
C. Ökaryot hücreli canlılar bir hücreli ya da çok hücreli olabilir.
D. Tüm canlı hücrelerde hücreyi dışarıdan saran hücre zarı bulunur.
E. Ökaryot hücrelerde ribozom dışında organel bulunmaz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E
Soru 6.
Hücre zarının yapısını açıklayan ve günümüzde kabul edilen görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A. Birim zar modeliB. Çift katlı zar modeli
C. Akıcı mozaik zar modeli
D. Sandviç modeli
E. Dinamik zar modeli
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Soru 7.
Aşağıda bir hayvan ve bitki hücresi şematize edilmiştir.
Bu hücreler karşılaştırıldığında aşağıdakilerin hangisi açısından aralarında farklılık olmadığı görülür?
(2020-YKS-Temel Yeterlilik Testi (TYT))
A. Hücre duvarının varlığıB. Hücre bölünmesinde sitokinezin gerçekleşme şekli
C. Hücre içerisinde yer alan organel çeşitleri
D. Hücre içi iskelet elemanlarının varlığı
E. Kofulların sayısı ve büyüklükleri
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: D
Açıklaması:
→ Bu soru, hayvan ve bitki hücrelerinin özelliklerini karşılaştırma ve ayırt etme bilgisini ölçer.
→ Hayvan ve bitki hücreleri, hücre duvarı varlığı, hücre bölünmesinde sitokinezin gerçekleşme şekli, hücre içerisinde yer alan organel çeşitleri ve kofulların sayısı ve büyüklükleri gibi özellikler bakımından birbirlerinden farklıdır.
→ Ancak, hücre içi iskelet elemanlarının varlığı bakımından her iki hücre türü de benzerdir. Bu nedenle, "D" şıkkı doğru cevaptır.
→ Hem hayvan hücrelerinde hem de bitki hücrelerinde hücre içi iskelet elemanları bulunur. Bu elemanlar, hücrenin şeklini korumada, hücre içi taşımacılıkta ve hücre bölünmesinde önemli rol oynar.
Soru 8.
Aşağıda verilen ortamlardan hangisi hayvansal hücreler için hipertoniktir?
A. Deniz suyuB. Serum fizyolojik
C. Plazma
D. Havuz suyu
E. Doku sıvısı
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: A
Soru 9.
Endosimbiyotik Hipotez, ökaryotlardaki mitokondri ve kloroplast organellerinin, prokaryotlardan köken aldığını savunur.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “Endosimbiyotik Hipotez”i desteklemek amacıyla kullanılamaz?
(2008-Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS))
A. Mitokondri ve kloroplastların halkasal DNA ya sahip olmalarıB. Mitokondri ve kloroplastların çoğalma şeklinin bakterilerinkine benzerlik göstermesi
C. Prokaryotlarla ökaryotların protein sentezinde aynı aminoasitleri kullanmaları
D. Mitokondri ve kloroplast ribozomlarının, prokaryotların ribozomlarına benzerlik göstermesi
E. Günümüzde bir hücreli ökaryot canlılarda simbiyotik olarak yaşayan prokaryot canlıların bulunabilmesi
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: C
Soru 10.
Aşağıdaki maddelerden hangisi hücre zarından pasif taşıma ile geçemez?
A. SuB. Mineral
C. Vitamin
D. Amino asit
E. Protein
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Doğru Cevap: E