Konu Detayı Sayfası
Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji Uygulamaları
1. Klasik (Geleneksel) Biyoteknoloji
Günlük yaşamda pek çok ürün başka bir ürüne klasik biyoteknoloji yöntemleriyle dönüştürülerek kullanılmaktadır. Örneğin; Sütten yoğurt, peynir ve kefir yapımı; sirke üretimi; hamurun mayalanması gibi olaylar.
EK BİLGİ: Tek Hücre Proteini: Çeşitli bakteri, maya, alg gibi tek hücreli canlılara laboratuvar ortamında karbonhidrat, aminoasit, protein gibi temel besin maddelerinin üretimelerini sağlatarak bunların kurutulması ile elde edilir. Tek hücre proteinler; hazır çorba ve yemeklerde, diyet ürünlerde kullanılmaktadır.
NOT: Klasik ıslah çalışmaları dışındaki yapay döllenme, poliploidi, tür içi ve türler arası melezleme gibi ıslah yöntemleri biyoteknolojik çalışma olarak kabul edilmemektedir.
Bu yöntemleri kısaca şu şekilde açıklayabiliriz.
1. Melezleme:
Melez, kavram olarak hibrit, karışık anlamına gelir.
2. Yapay Döllenme:
3. Poliploidi:
2. Modern Biyoteknoloji
Genetik mühendisliğinin çalışma alanına;
1. Gen Teknolojisi
Bir canlı türüne başka bir canlı türünden gen aktarılması veya var olan genetik yapıya müdahale edilmesi ile yeni genetik özelliklerin kazandırılmasını sağlayan biyoteknolojik yöntemlere gen teknolojisi denir.
Gen teknolojisi çalışmaları yapılırken genellikle model organizmalar kullanılır.
Model Organizma
Model organizma seçiminde göz önünde bulundurulan faktörler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.
Kısa Yaşam Döngüsüne Sahip Olma
Deneylerin daha kısa sürede sonuca ulaşması ve daha fazla yeni nesil üzerinde gözlem yapılabilmesi için model organizmalar genellikle kısa yaşam döngüsüne sahip canlılar arasından seçilir.
Deneysel Uygulamalar İçin Elverişli Olma
Laboratuvar Ortamında Yetiştirilebilme
Genom Büyüklüğü
Genom Haritasının Çıkarılmış Olması
Ekonomik Koşullar
EK BİLGİ: Bilim insanları model organizmaların seçiminde aşağıdaki özellikleri dikkate alırlar.
İnsan Genom Projesi
DNA Parmak İzi
DNA Parmak İzinin çıkarılmasında PCR (Polimeraz Zincir Reaksiyonu) ve Elektroforez teknikleri kullanılır.
Kök Hücreler
Kök Hücre Tedavisinin Kullanım Alanları
Organ Nakli Konusunda Yapılan Çalışmalar
Yapay Organ Çalışmalarına Katkısı
Kısırlık Probleminin Çözümüne Katkıları
Biyomedikal Malzemelerin Üretimine Katkısı
Biyomedikal Malzemelerin Üretimine Katkısı
Rekombinant DNA Teknolojisi
Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) Nedir?
Gen Klonlaması Nedir?
Gen Klonlama
Gen Klonlama Uygulaması Nasıl Yapılmaktadır?
Gen Klonlamasının Kullanım Alanları
Bitkilerde Gen Aktarımı
Canlı Klonlama
Klonlama Nedir?
3232
2385
3137
1738
1472
1348
1522
Konu İle İlgili Sorular
Aşağıdaki şekilde üç farklı koyun kullanılarak gerçekleştirilen klonlama işlemi gösterilmiştir. Buna göre verilen soruları yanıtlayınız.
1. Hangi koyunun yumurta hücresi kullanılmıştır. .........................
2. Klon olan kuzu hangi koyunun genetik kopyasıdır? .........................
3. Klon olan kuzu embriyonik gelişimini hangi kuyunun uterusunda tamamlamıştır? .........................
4. Klon olan kuzunun mitokondri DNA'sı hangi koyunun mitokondri DNA'sının genetik kopyasıdır? .........................
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: 1. B koyunundan alınmıştır. 2. A koyununun genetik kopyasıdır. 3. C koyununun utesurunda gelişimini tamamlamıştır. 4. Yumrta B koyununa ait olduğu için; mitokondri DNA'sı B koyununun genetik kopyasıdır.
Biyoteknolojideki gelişmeler klasik ve modern biyoteknolojik çalışmalar olmak üzere iki şekilde gerçekleştirilir. Biyolojik sistemler yardımıyla ham maddelerin yeni ürünlere dönüştürüldüğü işlemlere klasik biyoteknoloji adı verilir. Günlük hayatımızda hangi ürünlerin dönüşümünde klasik biyoteknolojik çalışmalardan yararlanılır? Örnek veriniz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: Sütten → Yoğurt, peynir ve kefir yapımı Sirke üretimi Hamurun mayalanması Antibiyotik, deterjan, çeşitli enzimler Tek hücre proteinleri Karbonhidrat, organik asitler, alkol üretimi
Farklılaşmamış, kendini yenileyebilen, uygun şartlar sağlandığında özelleşmiş hücreler dönüşebilen hücrelere kök hücre denir. Kök hücreler uygun bir büyüme ortamında sınırsız çoğaltılabilir. İnsan vücudunda kaç çeşit kök hücre bulunur yazarak bu hücrelerin vücutta bulunduğu yerleri belirtiniz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: Genel olarak 3 tip kök hücre bulunur. 1. Embriyonik kök hücre; embriyonun erken evrelerinden elde edilir. Farklılaşmamış, hızlı çoğalma ve daha fazla hücre tipine dönüşebilen hücrelerdir. 2. Kordon kanından elde edilen kök hücre; doğum sırasında göbek kordonundan elde edilir. Akraba ve gen benzerliği olan hastalarda kök hücre tedavisinde kullanılır. 3. Yetişkin kök hücreler; vücudun doku ve organlarındaki farklılaşmamış hücrelerdir. Deri, kemik iliği ve yağ dokuda bolca bulunur.
Biyoteknoloji ile ilgili olarak aşağıda açıklamaları yapılan kavramları karşılarına yazınız. 1. Bilim dünyasında kabul görmüş, deneylerin yürütülmesi sırasında hem araç hem de deneyin kendisinin bir parçası olarak kullanılan canlılardır.: ………… 2. Uygun laboratuvar ortamında canlı hücrelerden oluşturulan dokulardır.: ………… 3. Yeni genetik özelliklerin Rekombinant DNA teknolojisi ile aktarılması sonucu oluşan canlılardır.: ………… 4. Modern biyoteknolojinin insan sağlığı ve çevreye zarar vermeden uygulanmasını sağlamak için alınması gereken politik ve işlevsel önlemlerin tümüdür. : …………
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: 1. Model Organizmalar 2. Yapay Doku 3. Genetiği Değiştirilmiş Organizma 4. Biyogüvenlik
Modern ıslah yöntemlerinden 4 tanesini yazınız.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: 1. Melezleme 2. Yapay Döllenme 3. Poliploidi 4. Gen Klonlama 5. Gen Terapisi 6. Kök Hücre Uygulamaları
Biyoteknolojinin çalışma alanlarının başında genomik, proteomik ve biyoinformatik gelir. Aşağıdaki tabloda verilen tanımlara göre bu alanları yerleştiriniz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: Sorunun doğru cevabı aşağıdadır.
Biyoteknoloji uygulamaları tarımdan sağlık alanına kadar çeşitli alanlara yayılmıştır. Giyilen kıyafetlerden onların nasıl yıkandığına, yenen yiyeceklerden onların nasıl elde edildiğine, hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlara kadar günlük hayatımızda büyük rol oynamaktadır. Genetik mühendisliği ve biyoteknolojinin sağlık alanındaki uygulamalarına beş tane örnek veriniz.
Doğru Cevap İçin Tıklayınız...
Açıklaması: 1. Yapay doku ve organ üretimi 2. Aşı üretimi 3. Antibiyotik üretimi 4. İnsülin hormonu üretimi 5. İnterferon üretimi ve gen terapisi
Öğrencilerimizin TYT (Temel Yeterlilik Testi) ve AYT (Alan Yeterlilik Testi) gibi sınavlara hazırlanırken kullanabilecekleri bilgileri sunuyoruz. Biyoloji konularında güçlü bir temel oluşturmak ve sınav başarınızı artırmak için doğru adrestesiniz!
Efeler-Aydın
info@biyolojihikayesi.com
................
©
Biyoloji Hikayesi.
All Rights Reserved. Designed by
Biyoloji Hikayesi
Distributed By:
Hamza EROL