Eklem Bacaklılar ve Derisi Dikenliler

Eklem Bacaklılar

► Karasal hayata iyi uyum sağlamış ve dünya üzerinde geniş alanlara yayılmış omurgasızlardır.

► Tür çeşitliliği en fazla olan gruptur.

► Tatlı ve tuzlu sularda, karada yaşayan türleri vardır.

► Vücutları; baş, göğüs ve karın olmak üzere üç bölümden oluşur. Bu bölümlerin her biri farklı sayıda segmentten oluşur. Baş bölgesinde genellikle bir çift anten ve birleşik göz bulunur.

► Malpighi tüpleri denilen yapıları ile boşaltım yaparlar. Boşaltım atıkları ürik asittir.

► Dış iskelet taşırlar. Bu iskelet dayanıklı ve hafiftir. Bu nedenle uçmayı kolaylaştırır. İç organları korur.

► Dış iskelet esnek olmadığı için büyümeyi sınırlar. Bundan dolayı embriyonik dönemde başkalaşım (metamorfoz) ve ergin dönemde deri değiştirme olayları görülür. Tırtılın kelebeğe dönüşmesi bir metamorfoz olayıdır.

► Dış iskeletin ana maddesi C_aCO₃ ve Kitin maddesidir.

► Vücutları bilateral simetri yapıdadır.

► Hayvanlar aleminde kanat ilk kez böceklerde görülür.

► Beslenme tiplerine göre ağız yapıları; delme, çiğneme, kesme, yalama veya emme görevlerini yerine getirecek şekilde özelleşmiştir.

Solunum;

♦ Suda yaşayanlarda solungaçlarla

♦ Karada yaşayanlarda trakelerle

♦ Örümceklerde ise kitapsı akciğerlerle olur.

► Açık dolaşım sistemi görülür. Dolaşım sıvılarında solunum gazlarının (O2, CO2) taşınmasını sağlayan pigmentler yoktur.

► Eşeyli ürerler. Genellikle ayrı eşeyli canlılardır. Ancak bazı türleri hermafrodittir. Döllenme dişi bireyin vücudunda gerçekleşir.

► Bazı türleri koloniler oluşturarak yaşarlar. (Karıncalar ve arılar gibi)

► Çizgili ve düz kasları vardır. Aktif hareket ederler.

Eklem bacaklılar;

♦ Kabuklular (yengeç, karides, istakoz)

♦ Örümceksiler (akrep, kene, örümcek)

♦ Çok ayaklılar (çiyan, kırkayak)

♦ Böcekler (çekirge, sinek, arı, kelebek, ipek böceği, bit) olmak üzere dört gruba ayrılırlar.

Derisi Dikenliler

► Tamamı denizlerde ve okyanuslarda yaşar. En gelişmiş omurgasız canlılardır.

► Vücutları başsız ve segmentsizdir.

► İç iskelet taşırlar. (Kalker plakalardan oluşan) Bu iskelete ait destek ve koruma görevi yapan dikensi çıkıntılara sahiptirler.

► Derisi dikenlilere özgü olan su - damar sistemiyle bağlantılı tüp ayakları vardır. Bu tüp ayaklar; hareket, beslenme, solunum ve boşaltımdan sorumludur.

► Üremeleri eşeyli ve eşeysiz (rejenerasyon ile) olarak gerçekleşir.

► Dış döllenme yaparlar. Rejenerasyon yetenekleri oldukça gelişmiştir. Solunum; solungaç veya tüp ayaklar yoluyla yapılır.

► Etçil, otçul ve planktonlarla beslenen türleri vardır.

► Deniz yıldızı, deniz kestanesi, deniz lalesi ve deniz hıyarı bu gruptandır.