Dolaşım Sistemi Rahatsızlıkları

Dolaşım Sistemi Rahatsızlıkları

• Dengesiz beslenme, hayvansal yağların ve karbonhidratların fazla tüketimi, sigara ve alkol kullanımı, kirli hava, stres, hareketsiz yaşam, diyabet, şişmanlık, yüksek tansiyon gibi durumlar kalp, kan ve damar sağlığını olumsuz etkiler.
• Aşağıda bu gibi durumlara bağlı olarak ortaya çıkabilen rahatsızlıklara örnekler verilmiştir.

Kalp Krizi

• Kalbin beslenmesini sağlayan koroner damarlardan birinin ya da birkaçının daralması, sertleşmesi ya da tıkanması sonucu kalp kasının ilgili bölümü beslenemez, oksijen alamaz ve kalp kası zayıflar.
• Bu durum kalp krizine neden olur.
• Kalp krizi sonucu kas dokunun beslenemeyen bölümündeki hücreler ölür ve yenilenemez.
• Kalbin kanı yeterince pompalayamadığı bu durum kalp yetmezliği olarak tanımlanır.

Damar Tıkanıklığı

• Atardamar duvarının esnek bir yapıya sahip olduğunu öğrenmiştiniz.
• Atardamar duvarına kalsiyum tuzları ve yağ birikmesi zamanla damarın esnekliğini yitirmesine neden olur.
• Buna damar sertliği (arterioskleroz) denir.
• Damar sertliğinde damar içine doğru biriken yağ ve kalsiyum tuzları plaklar oluşturur.
• Bu plaklar damarın tıkanmasına ve kalbin zayıflamasına neden olur.
• Bu durum damar tıkanıklığı olarak adlandırılır.
• Damar tıkanıklığına bağlı olarak kalp krizi, beyin kanaması, yüksek tansiyon ve felç gibi hastalıklar ortaya çıkabilir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon)

• Kalbin kasılıp gevşemesi sırasında kanın atardamar duvarına yaptığı basınca kan basıncı ya da tansiyon denildiğini öğrenmiştiniz.
• Atardamarların daralması ya da sertleşmesi sonucu kanın damar duvarına yaptığı basıncın artması ile yüksek tansiyon oluşur.
• Kan basıncının 140/90 mmHg’dan fazla olması durumu yüksek tansiyonu ifade eder.
• Yüksek tansiyon kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörüdür.
• Hipertansiyon belirti vermeden ortaya çıkabildiği gibi baş ağrısı, bulantı, kusma, burun kanaması, yorgunluk, endişe, bulanık görme, fazla idrara çıkma gibi belirtiler de gösterebilir.

Tedavi edilmediğinde yüksek tansiyonun vücuda verdiği zararların bazıları şunlardır.

• Damar sertliği,
• Beyin kanaması ve felç,
• Böbrek hasarı,
• Görme kaybı,
• Kalp krizi ve kalp yetmezliğidir.

Yüksek tansiyondan korunmak için;

• Düzenli egzersiz yapılarak ve sağlıklı beslenerek ideal kilonun korunması gerekir.
• Tuz tüketimi azaltılmalıdır.
• Sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıklardan, stresten uzak durulmalıdır.
• Yüksek tansiyondan korunmak için yukarıdaki kurallara uyulduğu hâlde tansiyon normal değerlere inmiyorsa hekimin belirleyeceği ilaçların kullanılması ve düzenli kontrollerin yapılması gerekir.

Kangren

• Dokuları besleyen atardamarlarda kan akışını azaltan ya da damarın tıkanmasına neden olan her şey kangrene yol açabilir.
• Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon damar tıkanıklığına neden olabilen hastalıklardır.
•  Kangren, kollarda ve bacaklarda yaralanma ya da soğukta donma sonucu kan akışının kesilmesiyle de oluşabilir.
• Sigara, kalp ve damar sağlığı için son derece tehlikelidir.
• Sigaranın içinde bulunan nikotin, kanın damar içinde pıhtılaşmasına neden olur ve damarlar tıkanır.
• Tıkanan damar, ilgili organı besleyemez ve kangren oluşur.
• Bu da parmak veya bacağın kesilmesine neden olabilir.

Varis

• Yaşın ilerlemesi, hareket eksikliği, ayakta uzun süre kalma gibi nedenlerle toplardamarlar elastikiyetini kaybeder.
• Toplardamarlardaki tek yöne açılan kapakçıklar işlevini düzgün yapamaz hâle gelir.
• Kalbe doğru gitmesi gereken kan geriye doğru kaçma yapar ve toplardamarları dışa doğru zorlayarak bunların şişmesine neden olur.
• Genelde mavi renkli ve genişlemiş olan bu damarlara varis denir.
• Toplardamar çeperlerinin ve kapakçıklarının esnekliğini yitirmesi sonucu varis oluşur.

Anemi (Kansızlık)

• Kan miktarının ve kandaki alyuvar sayısının azalması anemi olarak tanımlanır.

Aneminin başlıca nedenleri;

• Travma, cerrahi operasyonlar, sindirim kanalı veya Orak hücreler idrar yollarındaki kanamalara bağlı kan kaybı,
• Orak hücre anemisi gibi kalıtsal etkenler,
• Hormonlar ve bazı kronik hastalıklara bağlı yetersiz alyuvar üretimi veya alyuvar yıkımının fazla olması,
• Demir alınımı ya da emiliminin yetersizliği, folik asit ve B vitamininden yoksun beslenme tarzı sayılabilir.
• Genel olarak anemi tedavilerinde beslenme değişikliği, vitamin ve mineral takviyesi, ilaçlar, kan nakli ve kök hücre nakli uygulanmaktadır.

Lösemi (Kan Kanseri)

• Genellikle kandaki akyuvar hücrelerinin kontrolsüz çoğalarak aşırı artması ile ortaya çıkan bir hastalıktır.
• Kanser hücrelerinin aşırı çoğalması kan pulcuklarının ve savunmada rol alan akyuvarların üretiminin azalmasına neden olur.
• Kanser hücreleri kan yoluyla karaciğer, lenf bezleri gibi yapılara hızla yayılabilir. Kişide hâlsizlik, güçsüzlük, bağışıklık sisteminin zayıflamasına bağlı olarak enfeksiyonlara yatkınlık, kilo kaybı, lenf bezlerinde şişkinlik, ateş ve solunum zorluğu gibi belirtiler gözlenebilir.
• Hastalığın erken teşhisinde tedavi şansı oldukça yüksektir.